Van links naar rechts .. en..?

En dan gaat het hier even niet over links en rechts als aanduiding van politieke gezindheid, voor zover links en rechts daar nog enige betekenis zouden hebben. Of u links- of rechtshandig bent komt daarentegen wel weer enigszins in de buurt van het hier door mij beoogde onderwerp en vraagstelling want die luidt namelijk: hoe gebruiken wij onze hersenen, linksom of rechtsom?; en ... so what? ... wat doet het ertoe?

Met dat de termen links en rechts op politiek vlak aan betekenis in lijken te boeten, schijnen ze op een ander terrein in het algemeen spraakgebruik steeds betekenisvoller te worden. En dan heb ik het over de bevindingen van de neurowetenschap, over de topografie van ons brein en over hoe we met die (beperkte) kennis naar onszelf kijken en over ons eigen functioneren plegen te spreken.
U weet wel dat hemisferen- en lateralisatieverhaal met de onderscheiden linker- en rechterhersenhelftfuncties.

In 'Ons besturingssyteem?' merkte ik eerder op:

Inmiddels lijkt het denken en spreken in termen van linker- en rechterhersenhelftfuncties en kenmerken al evenzeer gemeengoed als het hanteren van de computermetafoor. Op talloze websites en blogs kun je ook middels het bekende danseresje zelf even checken welke hersenhelft dominant zou zijn. En zo schijn ik andere hersenen te hebben dan de meeste mensen. Wanneer je ons (of sommigen onder ons) vandaag de dag zo over de onderscheiden hersenhelftfuncties hoort spreken en leuteren zou je bijna gaan denken het hier vanzelfsprekendheden betrof die we als niet meer dan logisch beschouwen en die we altijd van nature aangevoeld en/of vermoed hadden. Dat blijkt dus niet zo te zijn en het is eerder weer zo'n gevalletje waar enig commentaar van onze Bredero toch wel weer op zijn plek lijkt.

Waarbij dan ook nog wel even fijntjes gewezen mag worden op onze schier onbedwingbare neiging tot mythevorming en broodjes aap aangaande deze materie. En op het feit dat deze functieverdeling en specialisatie bij lange na niet zo duidelijk en vast en wel omlijnd is als bv de homonculi zoals de neurocartograaf Penfield die zo mooi voor ons uittekende. Alsook op de zogeheten plasticiteit van het menselijk brein. Zo schijnen bij sommige linkshandigen bepaalde taalfuncties anders gelokaliseerd te zijn dan bij rechtshandigen terwijl dat bij een ander deel weer niet het geval is. (Het is toch ook altijd wat met die linkshandigen!)

Maar als we de details en de muizenissen even laten voor wat ze zijn lijkt er toch een globaal beeld te ontstaan over die lateralisatie waarbij overigens de linkerbovenkamer toch opvallend vaak belletjes doet rinkelen die wij met orde, netheid, werk en star geploeter plegen te associëren terwijl de vrije en open ruimte aan de rechterkant eerder beelden van vakantie, genieten en sereen inzicht lijkt op te roepen.

Deze momenteel nogal populaire en gangbare links-rechts indeling en waardering is in niet geringe mate mede schatplichtig aan Robert Ornstein die daar overigens niet in is blijven hangen en veel meer interessants te melden heeft.

Iemand die er wel bijzonder boeiend en meeslepend over weet te vertellen is dr. Jill Bolte Taylor. Het uitzonderlijke aan haar betoog is dat zij de materie van binnenuit en van buitenaf weet te beschrijven. Hoor haar verhaal hier in de TEDtalk 'My stroke of insight' en als we iets ontberen is het toch wel vaak 'inzicht', nietwaar?:




Helaas verklapt dr. Jill er niet bij waar je de betreffende schakelknopjes kunt vinden.

P.S. Hier dezelfde TEDtalk met Nederlandse ondertiteling en desgewenst Nederlandse transscriptie

<< ons besturingssysteem
ja .. en .. dan .. >>