Econoblahblah als geloof

Net als van voetbal heb ik ook al geen verstand van economie. Ja, het is, zeker in dat opzicht, treurig gesteld met me! Nu heb ik ook nooit het vak economie op school gehad. Wel vakken als handelsrekenen, boekhouden, handels- en wetskennis en dergelijke maar dus niet zoiets als economie. Ik ben dan dus ook via schoolse weg nooit ingewijd in deze materie en snap er bijgevolg ook niet zoveel van.
Dat is wel eens lastig want zodra je de krant openslaat of het nieuws aanzet lijkt het (als het niet over voetbal gaat) altijd wel weer over economie te gaan en er op zijn minst een zekere basale kennis van economische wetten of mechanismen verondersteld te worden.
De geluiden die ik zo in de loop van mijn leven links en rechts in wandelgangen en aan diverse borreltafels over dit onderwep opgevangen heb, wekten veelal de indruk dat de meeste mensen ook wel aardig in deze materie thuis waren. Economie lijkt in dat opzicht ook wel een beetje op voetbal.
Over beiden kan ik dus niet meepraten en waar het het voetbal betreft heb ik me daar inmiddels ook wel bij neergelegd.



In een poging dit opvallende gemis en gebrek t.a.v. dat andere onderwerp enigszins te verbloemen danwel te verzachten, las ik ooit eens The Age of Uncertainty van John Kenneth Galbraith; er was destijds ook een BBC documentaire met dezelfde titel.
Uit dat boek leerde ik naast een hoop andere interessante dingen, waarvan ik de meeste naar alle waarschijnlijkheid wel weer zal zijn vergeten, dat de term 'survival of the fittest' (in dit verband vaak nogal slordig vertaald als 'het recht van de sterkste') niet van die goeie ouwe Darwin afkomstig is maar van ene Herbert Spencer, een invloedrijk woordvoerder van het sociaal darwinisme en daarmee van wat ik toch eerder econoblahblah zou willen noemen.



Het zogeheten 'sociaal darwinisme' is in feite niets meer dan een staaltje van pseudo-wetenschap en economisch politieke ideologie. Welbeschouwd is het gewoon een geloof, maar dan wel een geloof dat gebaseerd is op een dubieus en nogal mensonterend mensbeeld. En een geloof dat merkwaardig genoeg vrij fanatiek door hele volksstammen lijkt te worden aangehangen en in stand gehouden, terwijl slechts een heel kleine groep daar werkelijk goed garen bij spint. Econoblahblah is de geloofsbelijdenis van deze religieuze cultus met als belangrijkste geloofsartikel en visioen dat van de absolute vrije markt en de immer zaligmakende marktwerking. Daartoe dient elke doorslaggevende sturing en regie van gezamenlijkheid of van onderaf, zoals bv het geval zou kunnen zijn bij een democratisch verkozen overheid, uiteraard zoveel mogelijk vermeden en bestreden te worden. Dit onder het mom van oneerlijke concurrentie of obstructie van de weldadige krachten van de vrije markt o.i.d. dat klinkt als betrof het belemmeringen en vrijheidsbeperkingen. Het recht van de sterkste moet toch zijn loop hebben, nietwaar? Laten we in dat geval dan dus maar de illusie ophouden dat we daar allemaal beter van worden.



Wetenschappelijke bevindingen en argumenten om de fundamentalistische aannamen van dit gedachtengoed wat te temperen worden gewoonlijk consequent en effectief genegeerd.
Econoblahblah blijkt meestal sterker dan de rede en een schoolvoorbeeld van het welbekende NKK-syndroom te zijn.



Nu moge het zo zijn dat ik geen verstand van voetbal en economie heb, maar ik meen van bepaalde dingen toch nog wel iets te begrijpen en zo geloof ik dat:
Social Darwinism = Cruelty in the Name of (a supposed) Natural Law
Ik geloof dat ik me dan in deze altijd maar veranderende wereld toch meer bij Galbraith en diens erkenning van een zekere onzekerheid op mijn gemak voel.