Gisteren mocht ik dan getuige zijn van een masterclass Gentle Teaching en aldus een middagje de meester John McGee zelf aanhoren die een en ander vertelde over zichzelf, over hoe hij tot het idee van gentle teaching is gekomen, over hoe hij de essentie daarvan wil verwoorden en welke richting hij het uit zou willen zien gaan.
McGee deed een studie klassiek grieks en 'metaphysics'; die laatste studie zou, zo hij naderhand begreep, vooral draaien om de vraag: bestaan wij of bestaat de mens wel werkelijk? Het antwoord van McGee op die vraag luidde: 'I'm not so sure' en met dat blijkbaar goede antwoord heeft hij naar eigen zeggen toch zijn bul behaald.
(laat ik nou een paar dagen geleden toch een wat andere kijk op die vraag geven!)
Hij vertelde verder hoe hij, begaan met het lot van de befaamde straatjochies uit Brazilië, daar heen ging om in de sloppenwijken te werken. En van diezelfde straatjongetjes, van wie hij zegt dat ze soms meer voor hem zorgdroegen dan hij voor hen, heeft hij in die jaren geleerd dat hoe minder je hebt, je des te meer lijkt aangewezen op datgeen dat er wezenlijk toe doet, namelijk voor elkaar zorg dragen en het karige dat er is onderling te delen.
Na jaren in latijns Amerika gewerkt te hebben rolde hij eenmaal weer terug in zijn hometown Omaha op grond van zijn vooropleiding min of meer toevallig in de functie van 'managing director' van een tehuis voor mensen met 'intellectual disabilities'. Daar zat hij dus alleen achter een bureau niets te doen omdat hij zoals gezegd de managing director was. Het was hem echter met zijn sloppenwijkervaring door de gangen in deze Noord-amerikaanse setting wandelend wel scherp opgevallen dat er meer om dan met de cliënten (zal ze ik naar huidig nederlands gebruik maar even noemen) gelachen werd. En dat er veel gecommandeerd, geschreeuwd, gedreigd, geslagen, gedisciplineerd en gestraft werd en dat mensen afgezonderd, vastgebonden of opgesloten werden. Dit stak en stoorde hem bijzonder. Zijn eerste daad van enige betekenis was dan ook een memo schrijven en een ieder doen toekomen met de volgende dienstmededeling: dat er vanaf heden geen cliënten meer uitgelachen zouden worden, er niet meer geschreeuwd, gecommandeerd, gedreigd, geslagen of gestraft zou worden en er geen mensen meer opgesloten of vastgebonden zouden worden.
De volgende ochtend komt er een wat ongemakkelijk en boos ogende begeleidster met zijn kersverse memo wapperend in de hand zijn kantoor binnenstuiven en niet op een vriendelijk 'hallo' en 'hoe gaat het ermee?' reagerend, vraagt ze:
Wat heeft dit dan te betekenen?
Hoezo? vraagt McGee.
Wel zegt ze: je geeft ons hier een mooie waslijst van wat we allemaal niet meer mogen doen, maar wat mogen of kunnen we dan wel doen om op een ordentlijke manier de tent draaiende te houden, de mensen een tehuis te bieden en iets bij te brengen?
McGee zegt dat hij het antwoord op dat moment schuldig moest blijven maar dat dat moment voor hem tevens het begin was van een andere manier van denken en kijken en van een nieuw inzicht.
John McGee is, zo wellicht inmiddels duidelijk zal zijn, een anekdotische verteller die zijn boodschap voortdurend lardeert en illustreert met persoonlijke verhalen. Het geheel brengt hij met de nodige kwinkslagen, wat humor en ironie. Zijn boodschap luidt in essentie dat het het geboorterecht van elk mens en van elk mensenkind is dat hij/zij zich geliefd weet door, zich verbonden weet met en zich veilig weet bij anderen. Het is dan tevens onze morele opdracht er voor te zorgen dat de ander en zeker de meest kwetsbare en de zwaarst gekwetsten onder ons zich dermate veilig en geaccepteerd bij ons gaan voelen dat ze deze taal van het hart ook kunnen gaan spreken en beantwoorden omdat daar de diepste zin van het menszijn ligt.
In de woorden van McGee is dat eigenlijk ook heel vanzelfsprekend, doodsimpel en weten we dat ook allemaal wel als we ons hart maar laten spreken.
Die boodschap zit in een of andere vorm ook in het hart of de kern van elke religie vervat.
Ooit was John McGee voor een aantal dagen in Japan en alle tekst die hij daar tegenkwam was uiteraard in het japanse schrift en dat was voor hem een vreemde ervaring in een andere cultuur. Op de hotelkamer waar hij verbleef vond nu geen bijbel maar een boeddhistisch geschrift dat naast het japans ook een engelse vertaling gaf. Hij sloeg dit boekwerkje zomaar ergens open en las daar een acht- of tiental leefregels die hij tijdens de presentatie van zijn verhaal op het projectiescherm liet zien. Ik kan ze zo niet reproduceren maar in meer of mindere mate pasten ze allen, alsof ze erop geschreven waren, als gegoten in zijn gentle teaching verhaal, zullen de meeste mensen ze wel kunnen onderschrijven en spelen ze in verschillende vormen een belangrijke rol in elke religie.
(McGee grapte dat hij dit maar niet aan zijn oude moeder verteld heeft gezien het feit dat zijn familie nogal sterk geworteld was in de iers-katholieke traditie.)
Maar ondanks het gegeven dat we noties als compassie, betrokkenheid en verbondenheid, nederigheid, barmhartigheid, vergevingsgezindheid en zo meer steevast in alle religies tegenkomen en hijzelf een gelovig mens is en ik toch af en toe heus het gevoel had naar dominee McGee te luisteren, stelt hij duidelijk dat gentle teaching waar het duidelijk die zelfde noties hanteert toch niet religieus maar moreel geïnspireerd is.
Het is een kwestie van moraliteit en van morele standing om je medemens vanuit een bepaalde grondhouding en op een bepaalde wijze, zoals die door gentle teaching gepropageerd en aangemoedigd wordt, te bejegenen en te ontmoeten.
Daar heb ik niet van terug!
Ik vond het een groots en inspirerend verhaal dat John Mcgee hield.
Een verhaal dat we zeker binnen de zorg goed tot ons door zouden mogen laten dringen en waar we ons zeker her en der nog wat aan gelegen kunnen laten liggen.
En als we van deze wereld niet grotere puinhoop dan het al is willen maken, lijkt het me raadzaam dit verhaal ook buiten de zorg te laten klinken, want nog meer exercities uitsluitend ter verhoging van de efficiëntie gaan de truc toch echt niet doen.
Over de inhoudelijkheid van die boodschap van John McGee bij een volgende gelegenheid iets meer.
volgende >>
McGee's verhaal by himself>>
No comments:
Post a Comment