We kennen daar inmiddels de nodige voorbeelden van. Denk aan het standbeeld van de VOC held Jan Pieterzoon Coen op de Rode Steen of het recente voornemen van een kunstcentrum in Rotterdam om maar eens van naam te veranderen.
Dat we de schaamte hier niet voorbij zijn siert ons wellicht, maar dat we haar blijkbaar ook niet onder ogen willen zien en onze wapenfeiten en heldendaden van weleer liever wegpoetsen, uit ons geheugen verbannen en/of verdringen doet dat allerminst.
Vilan van de Loo zoomt in haar artikel in op generaal van Heutsz, de nationale held die orde op zaken wist te stellen in Atjeh. Zijn dood en begrafenis bracht destijds een soort massale emotionele opwinding teweeg te vergelijken met die rond de dood van prinses Di in onze tijd. Hem viel dan ook het nodige eerbetoon ten deel, waaronder met een praalgraf dat, in ons land, zijn weerga niet kende. Maar ja, inmiddels classifiseren wij wat we ooit als heldendaden zagen nu als wandaden en misdaden tegen de menselijkheid (en terecht).
van de Loo zegt hierover:
Poets historie niet schoon maar stel vragenen
De historische werkelijkheid is ingewikkelder dan de tweedeling held of schurk, goed of fout.
Juist door Van Heutsz kunnen we zien we dat de historische werkelijkheid ingewikkelder is dan de tweedeling held of schurk, goed of fout, vereren of verachten. Wanneer we alleen twee opties vasthouden, blijven we in de kramp van het huidige verguizen hangen. Dat is morele zelfbevrediging - meer niet. Een blijvende morele verantwoordelijkheid stelt vragen naar het hoe en waarom van de koloniale tijd en eist dat in het Nederlandse zelfbeeld het besef plaatskrijgt dat 'wij' de kolonisator waren. Niet de anderen, van wie namen en standbeelden vergeten en verdrongen moeten worden. Wij waren het. Toen.
No comments:
Post a Comment