Gentle Teaching; naar John McGee (2)

Als je iets over 'Gentle Teaching' wilt weten, waar zou je dan beter terecht kunnen dan bij de bron ofwel bij de geschriften (in dit geval pdf's) van John McGee, de aanstichter van een en ander.

Dus daar maar eens mee begonnen en inmiddels eens 20 pagina's uit 'Feeling at home is where the heart must be' gelezen en bladzijde 50 van 'Mending broken hearts' bereikt. En het is tot dusverre bepaald geen spannende noch erg ontspannende lectuur. Het leest meer als een herhaling van zetten en weer een variatie op hetzelfde thema.

Het thema is dan dat de mens een eenheid van mind-body-soul is (ws. het best te vertalen als geest-lichaam-ziel) en ten diepste de behoefte heeft om zich geliefd en geaccepteerd te voelen. Daar hebben we elkaar voor nodig en McGee noemt zijn gedachtegoed dan ook een psychologie van de wederzijdse afhankelijkheid. Hij spreekt steeds over 'care-givers' (te vertalen als hulpverleners of zorgdragers?) die niet boven of los van de 'zorgontvangers' kunnen/mogen staan maar hen op grond van gelijkwaardigheid dienen te benaderen. Gentle teaching wil zeggen dat we elkaar op geweldloze en zachtaardige wijze het samenzijn en gemeenschappelijkheid aanleren/bijbrengen. Daarbij wordt de nadruk steeds gelegd op het door dik en dun tonen van onvoorwaardelijke liefde c.q. onvoorwaardelijke acceptatie in het hier-en-nu van de ander als persoon.

Dit kernthema wordt in vele toonaarden en nuances bezongen en uiteengerafeld. Er vallen ook vele passages aan te halen die daar blijk van geven. Het navolgende stukje uit Mending Broken Hearts vind ik wel een mooi kernachtig en compact citaat in dat verband.

We see the person as mind-body-soul and as our troubled sister/brother. We know that we are going for the heart above all else. We feel safe and loved. Authenticity has to do with our values and our view of care-giving as teaching companionship and community. It has to do with virtues such as patience, tolerance, persreverance, and the expression of unconditional love. It represents a consistency of these during good times and bad.

Zoals gezegd vind ik dit citaat zeer to-the-point. Verder vond ik de proza tot dusverre bijna bijbels of evangelisch aandoen, gelardeerd met de nodige voorbeelden en metaforen. Ik had dan ook regelmatig tijdens het lezen de aantijging om hardop 'halelujah' of 'amen' te roepen.



De noties en ideeën zoals hier door McGhee verwoord doen mij sterk denken aan een kruisbestuiving tussen het nieuwe testament (de onvoorwaardelijke liefde als grondhouding en morele opdracht) en het boeddhisme (de compassie en het onderscheid tussen Zijn en Doen) met hier en daar een vleugje continentale filosofie in de geest van Buber (de dialoog) en Levinas (de Ander). Verder lijkt het verhaal vooral een kruistocht tegen elke vorm van heersen, drang of dwang vanuit een machtspositie.
Over het algemeen kan ik me goed in zijn verhaal vinden als hij bv. ons als zorgverleners waarschuwt voor een vaak al te eenzijdige gerichtheid op gedrag, het eisen stellen en de bal altijd bij de ander neer te leggen of ons vraagt ook onze eigen rol en houding in die zorgrelatie eens nader onder het licht te houden en onszelf eens te zien en te beoordelen vanuit het perspectief van de kwetsbare ander. Maar op sommige momenten bekruipt me ook het gevoel dat McGee de dingen soms wel erg scherp stelt zoals in zijn resolute afwijzing van elke vorm van gedragsmodificatie; en ook sterk de indruk wekt een bepaalde grondhouding met daarbij behorende gevoelens en intentie niet alleen als een uitermate nastrevenswaardig doel en ideaal te poneren maar het welhaast als een toegangseis te stellen. Als ik bij John McGee lees:

You are kind and nurturing to the most troubled individuals, especially when that person is at his/her worst. You give a loving word to the person who curses you. You reach out lovingly to the person who tries to lash out at you. You stay peaceful with the person who spits in your face.

En dat als iemand in dolle razernij op je in zou hakken, je de slagen wel af kunt weren terwijl je de persoon liefdevol en rustig tot andere gedachte tracht te brengen, maar hem/haar niet mag immobiliseren omdat dat als een daad van agressie zou overkomen.
Dan vind ik deze oproep tot geweldloosheid zonder meer een loffelijk streven maar lijkt me de lat me toch ook wel wat rijkelijk hoog gelegd. En ik vermoed dat er nog heel wat water naar de zee moet stromen voor een dergelijke aanbeveling zomaar praktisch uitvoerbaar zal blijken en/of zonder weerstand en problemen breed omarmd zal worden door de werkers op de vloer.
Ik vrees dat er wat te weing onwrikbare grootheden van het type Ghandi onder ons zijn om de praktijk zomaar zo drastisch te veranderen. Het wijst uiteraard wel naar de goede en een wenselijke richting en McGee geeft zelf ook wel aan dat je behoorlijk stevig in je schoenen moet staan om een dergelijke houding aan te kunnen nemen.

Your beliefs have to be very deep and strong to meet violence head on. You react with love when there is hatred, slowness when there is drivenness, softness when there is strength, flexibility wherte there is rigidity, humility when there is self-centeredness, and warmth when there is frigidity. The person hits; you reach out for an embrace. The person curses you; you respond with affection and nurturing. The person refuses to be with you; you remain calm and find a slow way to engage.

Nou, werkers in de zorg ga d'r maar aanstaan; zou ik zeggen!
Verder lijken de schrijfsels en aanbevelingen van John McGee me ook wel stichtelijke en heilzame lectuur voor onze politici, bestuurders en managers. Mocht u mensen uit die kringen spreken, beveel het ze eens aan; ze zullen u mogelijk dankbaar zijn voor de tip.

< vorige