Geloof en geloof; bij ons

Twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen

Daar zullen de meeste van ons tegenwoordig waarschijnlijk wat minzaam om moeten glimlachen. Maar nog niet zo gek lang geleden betrof het voor veel mensen een hoogstserieuze kwestie.
Zo kon het gebeuren dat een kapelaan te Heemskerk mijn opa dusdanig met hel en verdoemenis wist te dreigen dat hij van de weeromstuit geen toestemming meer voor het huwelijk van mijn ouders durfde geven. Dat is dan weer eens iets geheel anders dan seksueel misbruik door een godsdienaar maar het laat toch ook wat rimpelingen en sporen na in diverse mensenlevens.



Het betrof hier een door henzelf gewenste verbintenis tussen twee jonge mensen uit de gereformeerde en de rooms-katholieke zuil. Dat was anno 1950 en het muurtje tussen die twee zuilen was toen blijkbaar voor velen te heilig en/of te hoog.

Het ene geloof is dus kennelijk het andere niet. De ene waarheid wil wel eens botsen met de andere waarheid. Dat hoef je ons Nederlanders heus niet te vertellen; daar weten wij namelijk alles van.
Zo hielden wij hier zo'n 400 jaar geleden een zogeheten synode om ons eens over wat botsende waarheden te buigen en de enige echte waarheid voor eens en voor altijd aan het licht en aan de man te brengen. Die synode uit 1618-1619 staat wel te boek als de Synode van Dordt en leverde ons, om verder theologisch geharrewar te voorkomen, nog een aantal leerregels op.

Inmiddels weten we dat die vijf artikelen tegen de remonstranten verder theologisch gekissebis niet hebben kunnen voorkomen. Ons land kent een rijke geschiedenis aan theologisch dispuut, kerkscheuringen en afsplitsingen; daarbij vergeleken valt de tweede kamer echt in het niet.
Remonstrantse predikanten werden ten tijde van die synode uit de Republiek verbannen of levenslang op Loevenstein gevangen gezet. Wat er daarna nog allemaal aan onheil en onrecht teweeggebracht werd uit naam van het ware geloof valt, hoewel vaak verhuld, uit de geschiedenisboekjes te lezen.



Nu lees ik deze week zowaar in de krant dat protestants Nederland van zijn schreden wil terugkeren want er blijkt weer sprake van de aanzet tot weer een Nationale Synode. Maar nu dan een die tot meer vereniging en verzoening zou moeten leiden. Dat is natuurlijk een tendens die getuige veelgehoorde termen als 'eucumene' en 'samen op weg' die al een poosje gaande is. In de protestantse gelederen wil men het nu na vierhonderd jaar op naar een volgende synode. Dit was een voorproefje waar aldus het krantenartikel in de Volkskrant honderden afgevaardigden van ruim vijftig protestants-christelijke geloofgemeenschappen (de Remonstrantse Broederschap maakt overigens geen deel uit van deze club) aan elkaar konden snuffelen en beloofden:

zich gezamelijk in te zetten voor een gezonde en rechtvaardige samenleving.

We zijn zeer benieuwd en wachten maar weer af wat er van dat laatste terecht gaat komen. Zou dat dan ook nog zijn weerslag krijgen op het Conservatief-Democratisch-Appel?, vraag ik me dan af; maar dat is meer een vraag die thuishoort in de rubriek: geloof en politiek.
Toch wel aardig om te vernemen dat het protestantse volksdeel van enig inzicht en inkeer blijk wil geven; vindt u ook niet?

Maar in de huidige verhoudingen zullen geschilpunten tussen de diverse protestantse fracties voor niet betrokkenen (en dat zijn veruit de meeste nederlanders toch momenteel) bitter weinig zeggen. Die geschilpunten zullen veelal zelfs als voornamelijk muggenzifterij en scherpslijperij overkomen.
Het zijn niet meer de remonstranten of de katholieken die in dit land in het beklaagdenbankje zitten of onder vuur liggen van de 'inquisitie hollandaise'. De islam lijkt nu toch overduidelijk aan de beurt.