El Greco

Ofwel De Griek. De grieken komen de laatste tijd vooral negatief in het nieuws en lijken opeens weinig populair behalve dan nog als kop van Jut. Dat geldt toch niet voor Doménikos Theotokópoulos, de griekse schilder van Kreta die na Venetie, Rome en Madrid neerstreek in Toledo om daar op spaanse bodem zijn draai te vinden en zijn belangwekkendste werk op doek te zetten. Vandaar de naam El Greco.



Werk dat na zijn dood grotendeels in de vergetelheid zou raken of in ieder geval niet door de mainstream van kunstpausen en kunstminnend publiek als groots of bijzonder aangemerkt zou worden. (Een conservator van het Prado klaagde op enig moment dat die karikaturale prutswerken wel erg veel kostbare opslagruimte in beslag namen.) Een schril contrast met hoe het werk van El Greco vandaag de dag gewaardeerd wordt en qua kunsthistorisch belang wel op één lijn gezet en vergeleken wordt met dat van grootheden als Michelangelo, Titiaan of Rembrandt.

Die omslag begon ruim een eeuw geleden met de herontdekking van deze griek door schilders die aan de wieg stonden van wat moderne kunst is gaan heten. Dan hebben we het over lieden als Cézanne, Picasso en Delaunay en vooral ook expressionisten als Cézanne, Picasso en Delaunay en vooral ook expressionisten als Kokoschka, Macke, Marc en Beckmann en vele anderen die El Greco hogelijk waardeerde en zich door zijn werk lieten inspireren. De expositie, die we anderhalve week geleden in het Düsseldorfse Museum Kunstpalast zagen, heet dan ook El Greco und die Moderne en laat veertig werken van genoemde Griek zien naast (of tegenover) werk van genoemde modernen.



Het kan verkeeren leerde een wat jongere Amsterdamse tijdgenoot van El Greco ons al.

Toch merkwaardig dat we in andere tijden hetzelfde werk van een kunstenaar zo anders bezien en het zo anders waarderen; of is dat wellicht toch niet zo vreemd? El Greco's manier van schilderen oogt voor de hedendaagse westerse mens weer vrij modern. Onze manier van kijken wordt blijkbaar in sterke mate cultureel bepaald. Het museum in Düsseldorf maakt, naar het zich laat aanzien, ook slim gebruik van de nieuwe media door zogenaamde Bildpaten (een soort beeldsponsors) reclame te laten maken voor het schilderij van hun keuze, die ze dan op facebook uit de doeken doen en waarmee wat bijval en reacties daarop hopen uit te lokken.

Hier nog even drie bekende schilderijen van die modernistische griek. De derde vond ik het absloute hoogetpunt van genoemde expositie.







De echte nu levende grieken gaan morgen overigens naar de stembus en daar zullen de beurzen en de beleggers dan wel weer op reageren met nog meer wantrouwen dan ze de afgelopen tijd al wisten te genereren. Ja, het kan heus nog gekker. Wanneer gaan we eens anders naar de economie kijken en wie neemt daarin het voortouw?