Geschiedenis

Wat mag dan wel niet Geschiedenis heten?

Een tijdlijn op facebook soms?
Is het eerder ouwe koeien uit de sloot halen?
Of is geschiedenis gewoon een chronologische opsomming van wat belangwekkende feiten; zoals alom in de boekjes en op grafstenen en monumenten vermeld?
Is geschiedenis wellicht niet veel meer dan een geromantiseerde mengelmoes van fictie en al dan niet vermeende feiten?
Is geschiedenis dan slechts een leuke verzameling mooie, soms wat saaiere en soms heel spannende verhalen of toch eerder een nagenoeg getrouwe weergave van een ver en/of nabij verleden?
Wordt geschiedenis niet altijd en per definitie misbruikt voor politieke en ideologische doeleinden?
En is het niet een beetje van alles?

Volgens Napoleon Bonaparte hield geschiedenis inderdaad een beetje het midden tussen bovenstaande beweringen en is het die versie van het voorgaande en het voorbije waar we het over eens kunnen worden:

History is the version of past events that people have decided to agree upon

Winston Churchill, een andere grote Europese staatsman veroorloofde zich een wat meer activistische houding tegenover de geschiedenis en zei:

Ik denk dat de geschiedenis wel mild over mij zal oordelen, want ik ben van plan haar zelf te schrijven

De meest bekende en meest gehoorde 'quote' over geschiedenis lijkt me toch wel dat:

zij die niet(s) van de geschiedens willen leren, gedoemd zullen zijn hem te herhalen

Op uiterst individueel en persoonlijk vlak en in leertheoretische zin, lijkt dat soms ook wel het geval. We zijn toch zeker niet voor niets tegenwoordig allemaal zo aan het groeien en bloeien geslagen? Kijk eens hoe wij ons bezighouden met en investeren in persoonlijke ontwikkeling en persoonlijke groei.
Aan life-coaches, trainingen persoonlijke effectiviteit, lieden die ons de sleutels naar het geheim van succes en rijkdom tegen enige betaling en volle overgave wel willen openbaren geen gebrek. Genoeg te vinden en voor ieder wat wils op het web inzake self-development en zelfverrijking.



Op collectief niveau werkt dat natuurlijk allemaal iets geleidelijker en stroperig. De vaderlandse geschiedenis herschrijf je niet zomaar even (alhoewel?) en welke richting we met dit land en dit werelddeel uit willen is een politieke vraag, waar we het maar moeilijk, zo niet onmogelijk, over eens lijken te kunnen of willen worden.

Volgens mij staat het herschrijven van de geschiedenis zo'n beetje gelijk aan het (her)definiëren van onze identiteit en is dat iets waar we ons bijna onophoudelijk mee bezighouden.
De actieve werking van ons geheugen!



Wat betreft Nederland en de loop van de geschiedenis schijnt iemand weleens beweerd te hebben dat in dit land alles 50 jaar zou gebeuren. Dat zullen we maar niet al te letterlijk nemen.
Dat we in dit land wel de nodige moeite hebben met de kwalijke kanten van onze geschiedenis zal de oplettende krantenlezer en nieuwskijker zeker niet ontgaan zijn.
Ruim 50 jaar na dato komen er nog met enige regelmaat nieuwe of minder bekende feiten over de zogeheten 'politionele acties' aan het licht of in het nieuws.
Reden voor drie gerenommeerde Nederlandse instituten om te vragen om nieuw en vollediger onderzoek naar die 'politionele acties'.



Professor Bambang Purwanto van de Gadjeh Mada Universiteit in Yogyakarta vindt dat een uitstekend idee zo laat hij in de Volkskrant van afgelopen donderdag weten. Want zo zegt hij:

Veel dingen weten we niet van elkaar. Al die informatie moeten we nu samenvoegen. Ik denk dat er zaken zijn die Indonesiërs zich herinneren en die voor Nederlanders totaal onbekend zijn en omgekeerd.

Bambang Pruwanto is een historicus die nadrukkelijk vindt dat we wel degelijk iets van de geschiedenis kunnen leren en hoopt dat we die kans dan ook grijpen.

Nu krijgen we voor he eerst de kans onze geschiedenis als één geheel te zien en dat zal voor zowel Indonesiërs als Nederlanders nog vele verrassingen opleveren. Je kunt zeggen dat de balans zal worden hersteld, dat we dit doen om er allemaal beter van te worden. Je kunt niets wegpoetsen van wat er is gebeurd. Maar we moeten onze informatie delen om een beter zicht te krijgen op onze eigen geschiedenis. We moeten onze geschiedenis niet alleen kennen en verklaren, maar er ook van leren. Het gaat niet enkel om de geschiedenis van de Nederlanders of de Indonesiërs, maar om die van de mensheid.

Is dat niet een wat al te hoge en ruime pretentie?
Niet de vraag stellen: wie ben ik? of de vraag wie zijn wij als groepje? maar wie zijn wij als mens en als mensheid?
Ik weet het niet maar hij lijkt mij, hoe dan ook, wel een zeer kundig historicus, een verstandige vent en een geschikte peer, die professor Bambang, die zegt dat je niet objectief maar wel eerlijk over het verleden kunt oordelen.

Je moet de geschiedenis niet gebruiken om elkaar te haten of te beschuldigen.

zei hij ook nog.
Een beetje van dergelijk historisch besef kan nooit kwaad.