Rotkho en kleur

De eerste vrijdag van dit nieuwe jaar brachten wij weer eens een bezoekje aan het Gemeentemuseum Den Haag, waar vanaf september vorig tot 1 maart van dit jaar werk van Mark Rotkho is te zien.
De publiciteitstrom werd rond deze expositie behoorlijk geroerd, zozeer zelfs dat googelen op Rotkho op dit moment al direct na het museum en de Wikipedia een verwijzing naar DWDD oplevert. Een nogal snel en lawaaierig programma waar Rotkho, die de rust en de stilte zo waardeerde en propageerde, toch, vermoed ik zo, allerminst van gecharmeerd zou zijn.



Die publiciteitstroom lijkt z'n vruchten in elk geval wel af te werpen. Hebben grotere musea hebben de laatste jaren sowieso geenszins te klagen over een gebrek aan belangstelling en toeloop, nu mochten we buiten achter een flinke rij aansluiten. Een uur later, in een bomvolle expositieruimte beland, moest ik nog wel even met weemoed terugdenken aan mijn eerste bezoek aan dit Haags Gemeentemuseum. Dat was in de zestiger-jaren toen ik hier als tiener, op een doordeweekse dag tijdens de zomervakantie, zo ongeveer moederziel alleen door de zalen en de gangen dwaalde. Destijds werd hier de eerste grote overzichtsexpositie van Mondriaan gehouden en de publieksdichtheid was toen van dien aard dat je rustig met regelmatige tussenpozen een kanon door de gangen had kunnen afschieten zonder een levende ziel te raken. Dat is dan in een halve eeuw toch wel even veranderd.
Wij maakten, in de hoop de omgeving zo ietwat buiten te kunnen sluiten, maar eens gebruik van de zogeheten audiotour. Zo hoorden we Peter Tuinman in meer hapklare brokken vertellen wat ook al op de muur geschreven stond. Wanneer je de engelstalige entry over Rotkho doorneemt weet je overigens net zoveel en nog veel meer over hem.
Wie een Rotkho wil aanschaffen moet een flinke zak duiten kunnnen neertellen. Rotkho geldt als een abstract expressionist en daarbinnen weer als representant van de richting Color Field painting. Maar over kleur gesproken, Rotkho wilde beslist niet als colorist gezien of benoemd worden. In een interview waarin hij nadrukkelijk tegensprak een colorist te zijn, zei hij ooit dat kleur hem niet wezenlijk interesseert en het niet meer dan een middel is.
Zijn doel is de elementaire menselijke emoties tot uitdrukking te brengen en aldus mogelijk een religieuze ervaring op te roepen.
Of de schilderkunst zich daar nu bij uitstek toe zou lenen, kun je natuurlijk afvragen. Maar dat lijkt dus wel de weg die Rotkho wilde gaan of slechten. Hij vond dat je niet over (zijn) schilderijen moest praten maar ze moest ervaren. Dat eerste ga ik, buiten de bekentenis dat het aanschouwen ervan mij toch geen noemenswaardige religieuze of spirituele ervaringen heeft opgeleverd, dan ook maar niet doen. Wellicht dat de andere (be)zoekers het beter troffen met die extatische of anderszins bijzondere ervaringen.
Er viel overigens ook nog een Mondriaan te bewonderen; nog zo'n schilder die behalve de kwalificaties abstract, radicaal en vernieuwer ook nogal eens als diepere motivatie een spirituele zoektocht wordt toegedicht.