Zielepraat (7)

Naast het gebabbel over onze psyche, dat in de loop der tijd tot een bijzonder populair tijdverdrijf is geworden, hoor je steeds vaker palaveren over onze neuro-circuits en de uiterst gecompliceerde schakelingen en bedrading daarvan. Laten we dat maar neuropraat noemen. Het lijkt soms wel uitsluitend neuropraat wat de klok slaat. Nagenoeg overal hoor je tegenwoordig die neuropraat, soms gelardeerd of gecombineerd met wat psychobabbel. De wereld staat er bol van en de zielepraat komt er intussen maar bekaaid af; dat lijkt wel een aflopende zaak met deze maand in ons taalgebied nog een kleine (laatste?) oprisping.

Nu laat die ziel van ons zich ook wel erg lastig beschrijven en woorden lijken vaak tekort te schieten om er enigszins vat op te krijgen. Het lukt onze geavanceerde en immer voortschrijdende wetenschap in ieder geval niet om iets van een ziel aan te tonen of in natuurwetenschappelijke termen te vangen.
Onze alledaagse spreektaal kent hoe dan ook nog wel een aantal woorden die naar de togende ziel verwijzen.



In onze niet al te recente (nog in guldens betaalde) en niet al te dikke (slechts 1247 bladzijden) van Dale (Handwoordenboek Hedendaags Nederlands) lees ik zo even:

ziel

zieleheil
zieleleed
zieleleven
zielenherder
zielenood
zielepiet
zielepijn
zielepoot
zieleroerselen
zielerust
zielestrijd
zielig
zieleknijper
zielkunde
zielloos
zielsbedroefd
zielsblij
zielsgelukkig
zielsrust
zielsveel
zielsverhuizing
zielsziek
zieltogen
zielzorg
zielzorger

Daar zou ik dan zelf nog

zielesmart
zielsverwant
zielsverwantschap

aan toe willen voegen

Als ik dat lijstje zo eens bezie en ik laat daarbij nog eens even wat uitdrukkingen de revue passeren waarin de ziel schittert, dan lijkt het me dat we toch nog niet zo makkelijk van die ziel af zullen komen!



En dan laten we mogelijke synoniemen nog maar even buiten beschouwing.