De orthopedagogiek is een relatief jonge wetenschappelijke discipline.
Ter gelegenheid van het 65-jarig bestaan van het 'Tijdschrift voor Orthopedagogiek' kwam in 1986 een boekje uit onder de titel: 'Van gister over morgen' als een overzichtstudie van het vakgebied. Daarin beschrijft Herman Baartman in het, zeer aan te bevelen, artikel: 'De orthopedagogiek en haar geboorterecht' de ontwikkeling van de theoretische orthopedagogiek van pakweg na de oorlog tot halverwege de jaren 80 van de vorige eeuw. Het is het meest beknopte en tegelijkertijd het meest omvattende verhaal, mij bekend, over de geschiedenis van deze discipline in ons land. De drift, de toon en de behandeling van de aangeroerde kwesties en thema's zijn van dien aard dat het zijn actualiteit m.i. nog niet verloren heeft en ook nu zeer lezenswaardig blijft.
Het zou mij heel aardig lijken om naast en parallel aan de ontwikkeling van de theorie zoals Baartman die beschrijft, eens de verhalen te lezen of te horen van de mensen die in de praktijk werkzaam waren en hoe die individueel en als groep hun plek veroverd hebben.
Uit schaarse overlevering heb ik ooit begrepen dat ondanks het gegeven dat menig geneesheer-directeur het aanvankelijk maar overbodig vond om naast de arts, psychiater en die andere goog nog zo'n nieuwlichter een stem in het kapittel te geven, de opmars van de orthopedagoog op een bepaald moment toch een duidelijk succes bleek. Dit zou verklaard worden uit het feit dat die orthopedagoog allerlei losse gegevens in samenhang nam en keek naar de uitwerking van het totaal in de leefsituatie en het dagelijks leven.
Dat komt mij als uitermate voorstelbaar en plausibel voor. Zoiets als een daadwerkelijk effectieve inter- of multidisciplinaire aanpak. Maar waar blijven de concrete verhalen daarover?; want die generatie is aan het afzwaaien of al lang en breed met pensioen.
Een ieder die uit nieuwsgierigheid en belangstelling de behoefte voelt zich eens wat diepgravender met de theoretische kant van pedagogiek en haar kindje de orthopedagogiek bezig te houden zal ongetwijfeld de weg weten te vinden naar de inleidingen in en de literatuur over de 'theoretische (ortho)pedagogiek'.
Daaronder zul je dan wat vrij technisch aandoende werkjes vinden, zoals misschien het genoemde boek van Kok, maar ook veel, voor niet of minder ingewijden, uiterst leesbaar werk, zoals dat van ter Horst dat veelal begint met en doorborduurt op wat wijsgerig antropologische gezichtspunten en verkenningen.
Anderen waaronder veel van mijn collega's op de werkvloer zullen, schat ik zo in, de theorie bij voorkeur vanuit een wat meer praktisch georiënteerde invalshoek willen benaderen. Hen kan ik het Blog van Henk50 aanbevelen waar Henk bij tijd en wijle doch met gestage regelmaat (en als hij niet op de fiets zit) onder de kopjes opvoeding of psychologie allerlei theorie-praktijk aspecten van het 'orthopedagogisch begeleiden' nader onder de loep neemt.
Elders gaf ik al blijk van mijn enthousiaste instemming met de uitspraak van Kurt Lewin: Er is niets zo praktisch als een goede theorie.
Dat geldt zeker voor dit werk waar theorie en praktijk echt niet buiten elkaar kunnen om van enige kwaliteit te kunnen spreken.
Als het om of over het verwerven van kennis gaat zal ik niet gauw vragen: wat heb je daaraan? Of wat kun je daarmee?; omdat ik leergierigheid en kennis belangrijke waarden op zich vind. Ik acht, wat wel heet, fundamentele kennis, fundamenteel onderzoek of kennis omwille van kennis een belangrijk menselijk goed.
Daarbij ben ik het ook volledig eens met die theoretici die benadrukken dat, zoals ik het Ben Spiecker ooit hoorde verwoorden, de theorievorming in de pedagogiek er ten alle tijden op gericht dient te zijn om zich dienstbaar te maken aan de praktijk.
Dan voor toekomstige studenten en beroepzoekers nog even twee links naar youtube-filmpjes om de studie 'pedagogiek' aan de HAN en de VU aan te bevelen.
.
No comments:
Post a Comment