Nomenclatuur en denominatie

Ofwel hoe zullen we iets dan eens noemen?
Wij hadden in dit land ooit een zangeres en daarna ook nog een band zonder ..., maar meestal is het toch wel makkelijk als het beestje een naam heeft. Als het een hondje is zou je het bijvoorbeeld Fikkie kunnen noemen.


zie-> a)

Maar als het niet om eigennamen gaat wordt het al gauw wat ingewikkelder en kunnen en zullen we over betekenissen en definities gaan stoeien en steggelen. Enige consensus, die door de aard van de levende taal bijna altijd weeer rap op losse schroeven komt te staan, is dan wel eens gewenst.

Mijn oude Van Dale zegt hierover:

nomenclatuur –
0.1 geheel van vaste regels waarnaar de namen in een tak van wetenschap worden gegeven
0.2 naamregister
denominatie -
0.1 onderscheiding door naamgeving
0.2 religieuze groepering > sekte

Vraag je je toch even af waar die religieuze sekte opeens vandaan komt; maar als je ziet hoeveel fanatisme en geloofsijver discussies rond naamgeving soms kunnen oproepen, verklaart dat wellicht iets.

De tendens om te herdefiniëren en dingen anders te noemen kom je in ieder geval overal tegen.
Dat is natuurlijk ook logisch als de vlag de lading niet meer dekt, maar meestal zie je dat men zoiets doet om de zaken leuker, sexyer, cooler, interessanter, gewichtiger of minder afschrikwekkend voor te stellen dan ze werkelijk of ogenschijnlijk zijn. Beeldvorming is immers alles vandaag de dag.
Politici en beleidsmakers maken er hun dagelijks werk van en hebben er blijkbaar belang bij de beeldvorming aldus te sturen. Of het is gewoon om de aandacht te trekken en geld te verdienen zoals in de billion-dollar-business van marketing and advertising.

zie-> b)

Hoe dan ook we lopen er constant tegenaan, die nieuwe namen en andere betekenissen en vaak merken we die verschuivingen nauwelijks op.

Ook in mijn werk kom ik dit verschijnsel nogal eens tegen.
Elders vertelde ik al eens ooit in de zwakzinnigenzorg te zijn gaan werken om er op enig moment achter te komen dat ik in de zorg voor resp. geestelijk gehandicapten, verstandelijk gehandicapten en mensen met een beperking werkte. Daarbij spreekt men tegenwoordig ook graag over mensen met mogelijkheden, maar ik schat toch niet in dat die als officiële overkoepelende naam echt opgeld zal gaan doen.
Maar zoals Brederode reeds zei: 't kan verkeeren
zie-> c)

Toen ik laatst eens een orthopedagoog wilde bellen werd ik er middels de telefoonlijst weer even op geattendeerd dat (ortho)pedagogen en psychologen in ons werk sinds jaar en dag ook wel gedragswetenschappers heten te zijn. Een term die in de praktijk dan met hetzelfde gemak weer inwisselbaar blijkt met de kreet gedragsdeskundige of ook gedragskundige. Voorzover ik het kan overzien lijken de diverse termen nogal hapsnap door elkaar gebruikt te worden.
zie-> d)
Daarbij heb ik wel de indruk dat de naam gedragswetenschapper na vele jaren nu toch wel definitief ingeburgerd begint te raken. Dat verbaast mij dan weer enigszins omdat die denominatie niet alleen maar in en als naam overeenkomst vertoont met een bekende gedragsgerichte benadering maar ook iets meer onder die talige oppervlakte verbonden lijkt met de theoretische (en zo je wilt ideologische of sektarische) grondslagen van het behaviourisme.

Het lijkt me niet toevallig dat de term gedragswetenschapper zijn intrede in ons werkveld deed toen de invloed van het behavioristische gedachtengoed op zijn hoogtepunt was. Maar volgens mij is die invloed in zijn extreme vorm inmiddels danig getemperd en heeft die zienswijze wel wat corrigerende concurrentie gekregen van andere benaderingen. Zoals bijvoorbeeld die van Gentle Teaching van John McGee, een verklaard en uitgesproken tegenstander van een gedragsgerichte benadering.
Het is me nog niet opgevallen dat die nieuwe wind al ergens in de naamgeving terug te vinden zou zijn.

Zelf kan ik bepaald niet laaiend enthousiast worden over dit soort verbale nieuwlichterij maar dat komt wellicht omdat ik een beetje behoudend ben in deze en daarbij mezelf een redelijke voorstelling meen te kunnen maken van hoe een pedagogische of een psychologische benadering cq zienswijze eruit kan zien maar wat de insteek van de wetenschap van het gedrag behelst ...???; ik weet het niet!
Zal mogelijk iets van doen hebben met gedragsmodificerende technieken, gedragstechnologie en dergelijke.



Laten we nu bij wijze van spreken eens een gedragsdeskundige of -wetenschapper consulteren, en stel dat je na vele mislukte pogingen en de nodige frustraties daarover nu toch echt eens van je tabaks- en nicotineverslaving af wilt komen; zou de gedragsdeskundige je daar dan met zekerheid bij kunnen helpen?
zie-> e)
Mocht dat niet zo zijn vraag ik me toch af van welk gedrag de betreffende deskundige dan wel verstand heeft of meer mee kan dan de gemiddelde leek als u of ik?

Dan vraag ik me in verband hiermee zo maar af wat de bloggende goog Henk50 hier zoal van denkt; hoe hij zijn werk zou omschrijven en welk etiketje hij daar bij voorkeur op zou plakken?

___________________________

Wat dat laatste betreft werd ik op mijn wenken bediend en ontving de volgende reactie van Henk:

(te lezen achter zie-> ..))

a)
Onze Poes heet gewoon Poes. De cavia’s die hier logeren heten Kiwi en Mango. Geen idee waarom. Ik heet Henk. Dat betekent o.a.: “Hij die veel grond bezit…”.

b)
Volgens mij hebben uitgevers van studieboeken er ook veel baat bij, want als de naam verandert schrijven scholen een nieuwe druk voor. Zou het kunnen zijn dat een syndicaat van uitgevers achter al die naamsveranderingen zit?

Het is trouwens te gek voor woorden dat juist in de gehandicaptenzorg de namen het vaakst veranderen. Nog altijd noemen alle cliënten van mijn vroegere werk de instelling Noorderhaven. Dat is het dorp waar ze wonen. En terecht dat ze dat doen. Ik woon toch ook niet opeens in Bingamoza terwijl ik nog steeds in hetzelfde huis woon, maar de burgemeester heeft besloten dat ik nu opeens in Bingamoza woon? Dat deden ze alleen in dictatoriale regimes en in de gehandicaptenzorg.

c)
Over al die veranderende namen is ook een boek geschreven, maar ik ben de naam van de schrijfster en de titel van het boek vergeten. Dat heeft met mijn leeftijd te maken. Nee, niet met mijn ouderdom. Ik ben geen ouderwordend iemand, ik ben een man met aanzienlijke levenservaring.

d)
Toen ik vorig jaar meewerkte aan een boek leverde deze naam veel discussie op. Ik vind dat gedragswetenschapper helemaal niet klopt met het werk dat ik doe. Orthopedagoog wel. Dus het liefste zou ik dat zo houden. Is alleen een probleem dat orthopedagogen en psychologen op onze instelling hetzelfde werk doen, waarom zou je ze dan verschillend benoemen?

e)
Er zijn twee partijen nodig, iemand die verstand heeft van achtergronden van verslavingen en iemand die van zijn verslaving af wil komen. Ik heb onvoldoende kennis van achtergronden van verslavingen, dus wat dat betreft moet je niet bij mij zijn als je wilt stoppen met roken. Als de verslaving geworteld is in de vroegkinderlijke ontwikkeling zou ik wat meer mee kunnen denken…

Merci, Henk!

Misschien kan dit dan meteen de aftrap zijn van een soort van gast-column onder de noemer Speaker's Corner voor een ieder die werkzaam is in de zorg aan mensen met een verstandelijke beperking en daar eens iets over kwijt wil.



Bij deze dus de uitnodiging aan alle, al dan niet bloggende, collega's die, uiteraard geheel op eigen titel, iets gezegd willen hebben over hun werk of een aspect daarvan.