HMiG Vragenvuur (4) Rispens

Als vervolg op Hollandse Meesters in Gesprek vonden eind vorig jaar een aantal bijeenkomsten plaats waarin de afzonderlijke meesters/deelnemers van/aan het gesprek onder de titel 'Vragenvuur' blootgesteld werden aan een interview en een aantal vragen uit het publiek.

De video's daarvan wil ik als vervolg op het voorgaande ook hier op dit blog weer even onder de aandacht brengen van collega's en mogelijke belangstellenden.

De Hollandse bovenmeester professor dr. Jan Rispens was de vierde gast in de serie vragenvuur. Evenals in de vorige aflevering met Pieter Duker speelt ook hier 'de wetenschap' of de eis van wetenschappelijke verantwoording een centrale rol.
De professionalisering van het vak en het bijbehorende gestandaardiseerde kennisbestand vereisen een dergelijke verantwoording. Het is echter niet zomaar recht-toe-recht-aan en 1-2-3 duidelijk hoe dat te bewerkstelligen en hoe dat vorm zou moeten krijgen. Rispens verzucht in dit interview ook regelmatig dat een en ander ronduit lastig en heel gecompliceerd ligt, wanneer hij naar zijn positie en opvatting daarin gevraagd wordt.
In zijn inleidend college schetste Rispens heel helder twee tegenover elkaar staande opvattingen van wetenschap daar waar het de sociale- of menswetenschappen betreft. Dat waren dan die van het 'objectivisme' (vooral niet te verwarren met het gedachtegoed van Ayn Rand en volgelingen) en die uit de 'interpretatieve traditie'.

Hier het vierde vragen(v)uurtje:

Het onderwerp van dit interview is misschien wat (meta-)theoretisch; maar wetenschap en de verhouding theorie/praktijk, dan ook nog met betrekking tot het werk dat ik doe, zijn thema's die zondermeer mijn belangstelling genieten.
Mij boeit het dus sowieso wel maar ik meen dat deze serie toch vooral ook boeiend en onderhoudend wordt door de 'meesterlijke' wijze waarop de interviews afgenomen worden door Bert Hendrikse.

Tussen alle interessante dingen die in dit gesprek aan de orde komen frappeert mij vooral de opmerkingen van Rispens over de taal. Over het ambigue of het gebrek aan eenduidigheid zoals dat nu eenmaal eigen is aan onze natuurlijke mensentaal.
De taal als stoorzender in de zoektocht naar ware uitspraken en: “Het taalprobleem moet zo veel mogelijk uitgeschakeld worden". Dit middels empirische toetsing en het hanteren van eenduidig geformuleerde en gedefinieerde begrippen.
Maar daar voegt Rispens dan direct aan toe dat je daar ook weer niet al te spijkerhard in kunt zijn. Want je moet desgewenst of hoe dan ook een keer terug kunnen naar diezelfde gewone taal. En zo is het maar net! Ik zou denken dat Rispens daarmee de spijker spijkerhard op de kop slaat en hier een probleem(pje) aanroert van het soort waar we nooit van bevrijd zullen worden.

Het voorbeeld van kleur omschrijven of aanduiden is ook hier bijzonder illustratief waar het verschil tussen onze alledaagse taal en kwantitatief meetbare grootheden betreft. Daar komen onmiskenbaar en voluit de qualia en onze subjectieve beleving om de hoek kijken.

Maar wat er verder nog boven of onder danwel voor, achter of aan mag zitten of hangen en hoe dat er ook mee samen mag hangen, het spel van classificeren, beschrijven en verklaren zullen we ten alle tijden wel (moeten) blijven spelen.
En ook lijken de mix en de mate van betrokkenheid en distantie een vereiste en een goede maatstaf voor kwaliteit van het werk in de zorg.

Rispens gebruikt die problematisch rommelige taal zelf overigens zeer puntig en helder wannneer hij nog even een oud en bekend onderscheid tussen de vraag naar het ware, die naar het schone en die naar het goede in herinnering roept. Dat is toch klare taal zoals ik die wel graag mag horen.



en het complete verhaal: Hollandse meesters in gesprek

Hollandse Meesters in Gesprek met Ina van Berckelaer-Onnes
Anton Došen aan het woord
Gijs van Gemert aan het woord
Pieter Duker aan het woord
Jacques Heijkoop aan het woord

College door een Hollandse bovenmeester
Vooruitblik of tikkie terug?
1 Vakmanschap is …..
2 De meesters over management
3 Wat weten we van dat werk?
4 Ideologie (in de zorg?)
5 Toekomst ….?
Nog effe napraten; HMiG

HMiG Vragenvuur (1) van Berckelaer-Onnes
HMiG Vragenvuur (2) van Gemert
HMiG Vragenvuur (3) Duker
HMiG Vragenvuur (4) Rispens
HMiG Vragenvuur (5) Heijkoop
HMiG Vragenvuur (6) Došen