Het leven wordt veelal gekenmerkt en getekend door cycli. Van sommige cycli moeten we nog maar afwachten wat ze ons gaan brengen. Orakels, zieners, wetenschappers en economen en een ieder die zich daartoe geroepen voelt kan en mag zich aan voorspellingen in die zin wagen. Daar is, zoals dat heet, wel een markt voor. En bepaalde cycli geven blijkbaar aanleiding tot de nodige onzekerheid.
Met andere cycli zijn weer we redelijk tot bijzonder goed vertrouwd zoals bv. de getijden van het jaar, het verstrijken van de dag en de nacht en een voor de meeste van ons vertrouwde en terugkerende indeling van de week. Deze cycli bieden structuur in de tijd. Daaraan kunnen we ons overgeven en door mee laten nemen in vertrouwd en terugkerend ritme en regelmaat. Als we tenminste niet al teveel moeite hebben met dat ritme en het tempo.
Ook in de sociale wetenschappen kennen we twee cycli die zich tussen de polen van onzekerheid en zekerheid begeven en daarmee enige naam verworven hebben.
Hier doel ik op de empirische cyclus van A. d. de Groot en de regulatieve cyclus van van Strien.
Daarmee belanden we dan weer midden in de vraagstukken rond de verhouding, danwel het onderscheid tussen theorie en praktijk.
De empirische cyclus beoogt richtlijnen en criteria te leveren voor theorievorming en het verkrijgen van theoretische kennis.
De regulatieve cyclus daarentegen is bedoeld om ons handelen in de praktijk op rationele wijze te ondersteunen en richting te geven.
Daar ik een ietwat theoretisch ingestelde dromer ben en het nagenoeg altijd wel tijd is dat ik ook eens in actie kom en ook eens wat doe, ben ik nu vooral even geïnteresseerd in die tweede cyclus, die pretendeert ons in de dagelijkse praktijk van dienst te kunnen zijn.
De regulatieve cyclus dus die ook in de orthopedagogiek nogal eens genoemd wordt of werd en waar ik en mijn collega's in het werk wellicht nog iets van op kunnen steken en ons voordeel mee kunnen doen.
Even googelen levert wel iets op maar niet zo gek veel. Het blijkt dan met enig kunst- en vliegwerk ook nog tot een hulpverlenings-, een diagnostische- en een therapeutische cyclus omgebouwd te kunnen worden. Wat me bij dit gegoogel het meest opvalt is dat het bij die regulatieve cyclus toch vooral om een Nederlands onderonsje lijkt te gaan. Het zal toch niet zo zijn dat over de grens alles van een leien dakkie gaat, ze daar nooit problemen ondervinden, geen vragen hebben en geen beslissingen hoeven te nemen?
Op welke gronden en volgens welke criteria neemt men buiten ons land dan beslissingen en kiest men zijn route? Ze zullen daar toch in zo'n geval niet weer orakels zijn gaan raadplegen?
Nog wat gegoogel en wat hersengekraak doet me vermoeden dat ik het in de richting van Action research of Participatory action research en Experiential learning moet zoeken. Daar kom ik dan namen van mensen als Kurt Lewin, Paolo Freire en David Kolb tegen.
Kurt Lewin was de eerste die veranderingsprocessen beschreef als een proces of cyclus van unfreeze-change-freeze; terminologie die nu vooral onder managers en coaches gebezigd lijkt te worden.
David A. Kolb, niet te verwarren met die andere David Kolb, is voortbordurend op en geïnspireerd door o.a. John Dewey, Jean Piaget, William James en Kurt Lewin verantwoordelijk voor het ogenschijnlijk drukst besproken en meest aangehaalde cyclisch model van ervaringsleren en de Kolb Learning Style Inventory.
De diensten en de tools van Kolb's EBLS Inc. lijken populair en aftrek te vinden in zowel het onderwijs als in het bedrijfsleven. Het komt me ook wel voor als een zinnige benadering om diverse aspecten te belichten en mee te nemen bij het vormgeven van training, onderwijs en instructie.
Wat het ook altijd goed doet in mangementkringen is de kwaliteitscirkel c.q. -cyclus van W. Edwards Deming ofwel de PDCA-cyclus. Die is dan ook volop te vinden op het web der wetenswaardigheden.
Vanguard bij monde van John Seddon maakt daar, omdat men het in kringen van system's thinkers wel handig acht dat je ook weet waar je als organisatie en als systeem mee bezig bent, de kortere variatie check-plan-do van.
Ja, zo heb je wat van die handelingstheorietjes en -richtlijnen met allemaal hun cyclische modelletjes. Hier zomaar een greep uit het assortiment en ik heb geen idee hoeveel anderen er nog de ronde zouden kunnen doen. Het begint me inmiddels al wel bijna te draaien voor de ogen. Het lijkt wel een mallemolen met al die ronddraaiende cycli.
Toch wil ik nog één zo'n ding naar boven googelen namelijk de verpleegkundige cyclus. Grofweg zo'n 30 jaar geleden volgde ik een opleiding Z-verpleegkunde waarin een enthousiaste verpleegkunde-docent haar best deed om dat verhaal over die cyclus er bij ons in te stampen en het tot onze verpleegkundige catechismus en tweede natuur te maken.
Nu ben ik die toch helemaal vergeten hoe die ook al weer ging en ook even googelen levert helaas nauwelijks iets op. Zou nou net de cyclus die mijn beroep moet ondersteunen in de vergetelheid geraakt zijn? Is dat nou even pech hebben!
Ik vermoed toch dat het gewoon weer een variatie op de regulatieve cyclus geweest moet zijn.
Een mens heeft af en toe wat richtlijnen en wat sturing nodig, nietwaar? Een warhoofd als ik in ieder geval wel. Gelukkig heb ik mijn eigen variatie op de regulatieve cyclus altijd nog en immer paraat, als ik niet vergeet er op het juiste moment aan te denken tenminste. Bij een vorige gelegenheid doopte ik deze heel hoogmoedig en zelfingenomen de criteria van Kruithof en bij een volgende gelegenheid zal ik ze nog eens uit de kast halen en oppoetsen. meer cycli >>
No comments:
Post a Comment