Een Antwerpense identiteit?

Het thema van de zondagse rondleiding van 28 oktober in het MAS was 'Wereldstad' (5e verdieping). Wereldstad is dan evenals wereldhaven een kwalificatie om Antwerpen te typeren en de stad haar identiteit te verlenen.

Dat sloot, zoals te verwachten ook qua invulling, uitstekend aan op het hele concept en de opzet van het MAS. De openingszinnen uit de folder Wegwijs in het MAS maken dat ook direct duidelijk:

Antwerpen is een stad aan een stroom met een haven. Dat zorgt al eeuwen voor ontmoeting en uitwisseling.

Het MAS verzamelt de sporen van die uitwisseling en vertelt er nieuwe verhalen mee. Over de stad, de stroom en de haven. Over de wereld in al zijn verscheidenheid. Overde verbondenheid van Antwerpen met de wereld.

Maak kennis met Antwerpen in de wereld, en met de wereld in Antwerpen.

Onze gids was An, die deze rondleiding overigens ook voor de eerste keer deed. Haar verhaal over Antwerpen en het MAS was alleszins aardig doorspekt van de notie dat die havenstad aan de stroom haar welvaart en haar identiteit te danken heeft aan het contact en de uitwisseling met de wereld.

Het project MAS kwam op mij mede over als een fris en fruitig tegengeluid en een alternatieve geste naar de xenofobe quatsch zoals die door Het Vlaams Blok of de PVV rondgetoeterd pleegt te worden.

Niet geheel zonder trots wist onze gids ook te melden dat Antwerpen met Amsterdam en New York, in soms wisselende volgorde, de top-drie vormen van (wereld)steden met het hoogste aantal verschillende geregistreerde nationaliteiten.

Daar ik het boek vorige week in Nederland niet kon bemachtigen en we zatermiddag toch in België waren, ging ik in Antwerpen maar op zoek naar het boek van de Vlaamse auteur, psycholoog en psychoanalyticus Paul Verhaeghe. In de stadsfeestzaal kwamen we in een boekhandel terecht die het boek op voorraad had. Toevallig draagt dat boek de titel: Identiteit. Ja, is dat niet waar wij allen naar op zoek zijn, onze identiteit?

Na vier hoofdstukken 'Identiteit' kan ik het boek van harte aanbevelen. Verhaeghe is 'in mijn boekie' en heldere denker en betoogt in die eerste hoofdstukken:

identiteit is steeds een product, een constructie op grond van een wisselwerking tussen degene die de identiteit draagt en de ruimere omgeving.

Identiteit wordt grotendeels door de omgeving bepaald, de mens is wezenlijk een sociaal dier wiens evolutionaire erfenis zowel een gerichtheid op solidariteit als op egoïsme bevat. Omgevingsfactoren bepalen wat de overhand krijgt.

Toeval deze variaties op eenzelfde thema? Wie zijn we en wie willen we worden? Is men in België wellicht wat gevoeliger voor of bekender met dit soort vragen?

Deze jongedame staat in ieder geval nog helemaal aan het begin van de zoektocht naar een passende identiteit. Wij wensen haar daarbij alvast een mooi en een betekenisvol leven toe, onder andere in de zin dat ze veel voor anderen zal mogen betekenen en haar naam eer aan mag doen!