Actuele media over de mens, kennis en geloof

Over de mens:
In een Voetnoot van Arnon Grunberg over echte mannen, spierkracht en vechten las ik deze week:

Nu ben ik zoals vrijwel iedereen een combinatie van arrogantie en onzekerheid, ...

Dat lijkt me een bijzonder treffende en realistische observatie en typering aangaande de gangbare staat van ons menszijn ofwel de zogeheten 'condition humaine'.
Over het menselijk doen en laten:
In een wat oudere Volkskrant (van 15 mei), die hier nog rond de bank rondzwierf, zag ik boven aan voorpagina de volgende zin prijken:

Lijnen is juist een goede voorspeller voor gewichtstoename

Dus als je dik wilt worden, ga lekker lijnen!; en wanneer je er geen extra pondjes aan wilt moet je dat dus juist niet doen. Een paradox? Wel het leven zit er vol van en dan is daar vast iets interessants gaande waar we nog het een en ander over en van zullen moeten leren, nietwaar?
Doet me ook een beetje denken aan een favoriete kreet van ene John Seddon:

Manage costs and your costs will go up!

Over de menselijke geest en het geloof:
Iemand die ook z'n hele leven met paradoxen heeft gestoeid is ene L Ron Hubbard. Een man met een grote duim en een, op het leugenachtige af, rijke fantasie die als geslaagd pulp-fictie schrijver een record aantal boekjes uit zijn schrijfmachine wist te hameren in voornamelijk het genre pulp- en science-fiction. Hij vergaarde een kapitaal en verloor dat weer. Bleek tijdens WOII volslagen ongeschikt als gezagvoerder bij de Amerikaanse marine en werd dan ook tweemaal uit die functie ontheven. Ron had toch een geheel andere kijk op de geschiedenis en mocht zichzelf graag als oorlogsheld afschilderen.
Het vergaren en de vruchten plukken van kennis, status, macht en vooral pecunia verliep echter niet altijd even vlotjes en een fameuze openhartige uirspraak van Hubbard luidt:

If you want to earn little money, write a book. If you want to make a lot of money, create a religion

Zo gezegd, zo gedaan.
De koran, de bijbel, de torah, de geschriften uit het boeddhisme, het daoïsme en de veda's of de vedanta kunnen eindelijk allemaal het raam uit, want we gaan nu 'clear'.
De nieuwe allesomvattende bron heet Dianetics: The Modern Science of Mental Health, helemaal bedacht en geschreven door L Ron Hubbard in, naar eigen zeggen, drie weken tijd.
Een filosofisch nauwelijks of wankel onderbouwd (lijkt me in dat opzicht sterk overeen te komen met het gedachtegoed van Ayn Rand), quasi-psychologische pseudo-religie van het zuiverste water. En we noemen deze kersverse Scientology. 'Science' verwijst naar zeker weten en/of wetenschap en de 'logia' naar studie naar of kennis van; dat mag misschien een beetje dubbelop lijken maar het klinkt wel interessant en als je alle wijsheid in pacht hebt kun je dat toch maar nooit voldoende benadrukken.

Deze sekte en 'tussen-de-oren-maffia-organisatie' mocht zich deze week verheugen in de nadrukkelijke belangstelling van de onze publieke omroep.
Dinsdag zond de VPRO de onthullende documentaire Going Clear: Scientology and the Prison of Belief van Alex Gibney uit. 'Geloofsgevangenis' een sprekende ondertitel in dit verband. Voor wie het gemist heeft bijzonder aanbevolen; helaas nog maar tot en met 26 mei hier te zien.

Hubbard, door zijn volgelingen LRH genoemd, komt in de film bepaald niet als een genie uit de verf en huidige leider David Miscavige lijkt hier alle trekjes van een doorgewinterde psychopaat te vertonen.
Samen hebben ze toch maar een monsterlijk kerkgenootschap op poten gezet met een eigen heel bijzondere dynamiek waar het onderscheid tussen geloof, geld, goedgelovigheid, gehoorzaamheid, gekte en gezond verstand voor de leden echt niet meer zichtbaar is of nog onder ogen valt te zien en waar rücksichtslos met onwilligen of tegenstanders wordt afgerekend.

Woensdag was de beurt aan het VARA jongerenprogramma Rambam om een 'undercover'-kijkje te nemen in de keuken van de Nederlandse Scientologykerk. Daar werd de 'undercover'-journaliste door een 11-jarige jongen aan de tand gevoeld over haar mogelijke frustraties danwel trauma's.

Wie zich ook wel eens een beetje wil laten hersenspoelen door de spirituele jihadi's en andere leeghoofden van deze 'klare kerk' kan hier of hier terecht.
Wie de zaak wat onafhankelijker wil bezien zal zich meer thuisvoelen bij de twee genoemde reportages of bijvoorbeeld bij het inmiddels ruim 40 jaar oude verhaal van Paulette Cooper.
Nee, als ik nu echt een guru moest kiezen ging ik toch voor Sri Kumaré.

Over het menselijk bedrijf:
Even later op de woensdagavond zag ik een aflevering uit de wetenschapsserie (ja, alweer die science) De volmaakte mens van Bas Heijne.
De vraag was of danwel op welke afstand wij redelijkerwijs gesproken van de dood weg zouden kunnen blijven. Zouden we in de nabije of in de verre toekomst de dood beduidend kunnen uitsyellen of zelfs ..? Dat zijn nu toch zomaar even niet de meest simpele of minst speculatieve vragen die je je kunt stellen. Van de dominee, de pastoor of de sciëntoloog zou je wellicht ook wat optimistischer of positiever gestemde geluiden op zulke vragen verwachten dan van wetenschappers maar Aubrey de Grey ziet de toekomst in dat opzicht toch extreem positief tegemoet. (hoelang zal die baard van hem dan wel niet worden?)
Onsterfelijkheid lijkt me toch zowel onbereikbaar als onwenselijk en fris en gezond erg veel ouder dan 100 jaar worden lijkt me vooralsnog toch ook nog even toekomstmuziek. Naast weliswaar een groeiende groep betrekkelijk fitte ouderen zie ik zo om heen de ouderdom toch ook nog altijd met de nodige kwalen, gebreken en ongemakken gepaard gaan. Gelukkig had Heijne ook nog een goed gesprek met John Gray die met wat wijze woorden en een heldere kijk op de menselijke natuur een en ander in een, voor mij, wat realistischer perspectief wist te plaatsen.