Baan of gekkenwerk?

Menige politicus dankt zijn of haar populariteit mede aan de vermeende macht tot het creëren van nieuwe of extra banen, een macht die wij hen toe schijnen te dichten. Gezien de vele loze beloften en bezweringen die de dames en heren politici aanhoudend blijven doen over die vele banen die ze erbij zullen scheppen, lijkt het er niet op dat diezelfde politici er zelf ook maar de minste behoefte toe voelen om deze mythe te ontkrachten. Maar hoe zit het nu werkelijk met onze banen? En dan bedoel ik, in termen van zowel intinsieke als maatschappelijke waarde en nut. In de krant lees ik daar net iets over. Rutger Bregman schrijft in zijn column ‘Een groot misverstand’:

Een Britse denktank rekent voor dat een schoonmaker 10 pond aan waarde creëert voor iedere pond die hij verdient. Voor hetzelfde geld vernietigt een belastingaccountant 47 pond. En toch: als er bezuinigd moet worden, vliegen de verplegers, onderwijzers en schoonmakers er als eerste uit. Het legioen der papierduwers ontspringt de dans wel.

Om vervolgens David Graeber, hoogleraar aan de London School of Economics te ctieren:

In onze samenleving lijkt er een algemene regel te zijn. Hoe groter het voordeel van iemands werk is voor andere mensen, hoe minder hij ervoor betaald krijgt.

Het betreffende artikel van David Graeber, waaruit hier geciteerd wordt, wil ik bij deze toch graag even onder de aandacht brengen en aanbevelen. Onder de titel: Waarom de economie draait op nutteloze banen kun je het in Nederlandse vertaling vinden in 360 magazine nr. 41. Dat nummer viel op de mat toen wij op vakantie en dus even niemand tot last of tot nut waren. Gevolg dat ik hem deze week pas uit het cellofaan haalde en dit artikel las. Het artikel gaat dus over onze banen en wel over die aspecten ervan die we allemaal (kunnen) zien en zo vertrouwd mee zijn geraakt dat het lijkt alsof we ze niet meer zien en ze nog nauwelijks lijken (durven) te bevragen. Hier wat tussenkopjes:

Er bestaat geen objectieve maatstaf voor sociale waarde

Hele volkstammen voeren taken uit waarvan ze stiekem vinden dat ze nutteloos zijn

Een advocaat ondernemingsrecht die niet dacht dat zijn vak onzinnig was, heb ik nog nooit ontmoet

Echte, productieve arbeiders worden voortdurend uitgeknepen en uitgebuit

Hier het origineel van het artikel door David Graeber zoals verschenen in Strike Magazine.

Niet het meest opbeurende verhaal voor werkzoekenden. Maar onze neo-liberale politici werken er hard aan; momenteel lijkt de discussie te zijn of hun plannetjes de komende jaren 50 000, 30 000 of 20 000 banen zullen opleveren. De banen die in het tumult van de crisis en datzelfde beleid verdwenen zijn of nog zullen verdwijnen worden in die berekeningen maar buiten beschouwing gelaten.