Wetenschap; wat is dan ...?

Wie weet waar Willem Wouters woont? Willem Wouters woont in Wognum (of wijd weg) aldus een bekend rijmpje. Ik toevallig ook. Maar waar Willem Wouters woont lijkt me nu voor de meeste mensen bepaald geen interessante vraag. Voor mij niet althans.

Wat ik me daarentegen bijvoorbeeld wel een interessante vraag lijkt is wat al dan niet wetenschap mag heten. Wie weet dat? Wie weet welke waarheden danwel waarden de wetenschap zoal weet te wrochten?

Wie de beschikbare literatuur daarover eens opslaat komt al gauw tot de conclusie dat de deskundigen het daar bepaald niet altijd helemaal over eens zijn.

Toch wordt er alom maar al te vaak en nogal gemakkelijk met het begrip wetenschap of het label van wetenschappelijkheid geschermd als men iets als vaststaand feit of onwrikbare zekerheid over het voetlicht en aan de man wil brengen. Je kunt tegenwoordig vaak en op nagenoeg alle mogelijke terreinen horen of lezen dat

Wetenschappers hebben ontdekt dat ….

Wetenschappers geloven dat ….

Volgens de moderne wetenschap ….

Dank zij de moderne wetenschap weten wij nu zo goed als zeker dat ….

Er is onweerlegbaar wetenschappelijk bewijs dat ….

Het is nu onomstotelijk wetenschappelijk vastgesteld dat ….

Wetenschappers zijn het erover eens dat ….

Soms zou je bijna gaan denken dat in onze cultuur de wetenschap de rol van God overgenomen heeft. En sommige lieden beoefenen en/of verdedigen de wetenschap ook wel met een haast religieuze overgave en toewijding. Dan kun je bijna over sciëntisme als een religie spreken. Ooit werden geloof en wetenschap toch als elkaars tegendeel voorgesteld of ervaren. Als je ziet hoe vol vertrouwen we doorgaans op de notie of het idee van een alwetende wetenschap schijnen te leunen en hoe we ons daar niet zelden, met ziel en zaligheid en een nauwelijks kritische blik aan over lijken te geven, mag je je toch wel eens afvragen wat dan wetenschap mag heten en wat dat dan behelst.

Oktober schijnt uitgeroepen te zijn tot de maand van de geschiedenis; mag 'geschiedenis' ook 'wetenschap' of 'een wetenschap' heten, en hoe en waarom dan? vervolg >>