Dr. Sigmund's obsessie?

Met Dr. Sigmund's gloednieuwe obsessie het jaar uit:
(<< zie ook)



Hij lijkt er maar geen genoeg van te kunnen krijgen.
Het zal toch hopelijk geen geval van Doemdenkers Scenario Myopie zijn?



Hoe moet dat het komend jaar aflopen met dr. Sigmund?
Met een knal of met een sisser?

Orakels, cycli, Sigmund en naderend(?) onheil

Laatst ontving ik zomaar een mailtje (spam uit the US of A natuurlijk) waarin een aantal ebooks te koop werden aangeboden en aangeprezen. Deze ebooks zouden de nodige instructies bevatten over hoe je voor te bereiden op december 2012 om zo met voldoende inzet en toewijding nog enige kans op overleving te maken.
Ik heb nog maar even van dit generueze aanbod voor een survival-kit afgezien, maar werd wel nieuwsgierig en googelde 2012 disaster. Zoiets levert dan ruim 300 000 000 hits en zo'n 280 000 000 afbeeldingen op.
Allemensen, wat is hier dan aan de hand?

Het loopt tegen het nieuwe jaar en behalve dat de media ons dan plegen te vervelen met allerlei terugblikken, mensen weer hun favoriete nummers in de top1000 of 2000 willen horen en daarvoor stemmen, radio disc-jockeys zich voor het goede doel in glazen huisjes laten opsluiten en dergelijke wemelt het rond deze tijd ook altijd van de voorspellingen voor dat nieuwe jaar dat komen gaat.
Die voorspellingen lijken in toenemende mate gedomineerd te worden door onheilsprofetieën. Ook elk jaar wordt dan weer eens het eind der tijden aangekondigd met een beroep op de toorn Gods, Nostradamus of een ander orakel.



Het eerdergenoemde grote aantal Google-hits doet vermoeden dat er nogal wat gedoemdacht wordt.
Op het wereldwijde waarschuwende web kunnen doemdenkers in ieder geval genoeg van hun gading vinden. Er zijn zelfs behoorlijk drukbezochte 2012 fora en op youtube zijn zo'n 90 000 filmpjes te vinden die menen iets te melden hebben over het einde van de wereld in 2012. Als je ze nog allemaal zien wilt moet je wel opschieten want volgend jaar rond deze tijd zouden we op z'n minst zonder electriciteit en dus zonder internet zitten.

Hoewel men bij de nu voorspelde december 2012 ramp ook weer Nostradamus, een overlevering van de Hopi-indianen, de Maya kalender, de oude Egyptenaren en meer er bij sleept om de beweringen kracht bij te zetten, beroept men zich ook op (pseudo-?) wetenschappelijke argumenten.
Terwijl anderen zich weer op de bijbel, de veda's en de koran menen te kunnen beroepen om een en ander tegen te spreken.

De argumentatie op wetenschappelijke gronden voor een op z'n minst een bijzonder jaar door verstoring en uitval van electriciteit en communicatiemiddelen zou ondermeer van NASA komen. Er schijnt een 11-jarige cyclus van activiteit op het oppervlakte van de zon te heersen die komend jaar een ongekende piek zou bereiken. Men spreekt in dit verband van solar storm en solar flares. Dat lijkt toch iets anders dan de toorn der goden.
In worst-case scenario's wordt ons daarbij een compleet ontregelde samenleving met bv op hol geslagen oververhitte kerncentrales voorgespiegeld.
Zie hier de rectificatie en geruststelling van NASA.



Maar het kan natuurlijk altijd nog wel heftiger en spectaculairder. Voor het ultieme apocalyptische beeld moeten we bij Patrick Geryl te rade gaan. Hij wijst ons op weer een andere en wat langduriger cyclus, namelijk een die 11000 en nog wat jaren zou duren en die zijn climax vindt in een abrupte verschuiving van de polen over vele honderden kilometers. De gevolgen van een dergelijke catastrofe zijn toch nauwelijks te overzien, zou ik denken. Mijn verbeelding schiet hier althans schromelijk tekort. Dat geldt blijkbaar, als ik de vele youtube filmpjes, survival-kits, doomsday-shelters, -ebooks, -websites en discussies over dit onderwerp op het web der toch wel wiebelige waarheden zo eens bezie en inschat, bepaald niet voor iedereen.

Als ik het goed begrepen heb mogen we volgens Geryl als gevolg van die pole-shift rekenen op een wereldwijde vloedgolf van 2 km hoogte. Als zo'n plotse zondvloed ooit al met een factor 10 minder bewaarheid zou worden, heb ik het, vermoed ik, wel gehad en gezien en zou ik echt niet meer weten hoe en waarvoor nog verder te gaan. Veel mensen blijken daar toch anders tegenover te staan en druk doende en denkende om dit te overleven. Deze lieden willen tegen die tijd met hun survival-kits gebieden opzoeken waar enige overlevingskans zou zijn. Volgens Geryl moeten we ons dan naar Afrika begeven en wel naar plekken boven de 2000 meter. De ironie wil echter dat die plekken zich veelal in wildparken en natuurreservaten bevinden waar het meestal verboden en niet zonder gevaar is om te kamperen. Ha ha, tja, zo maken sommige zogeheten bedreigde diersoorten wellicht nog de meeste kans op overleving.



Mijn glazen bol is helaas toevallig net stuk dus ik durf er niet zoveel over te zeggen. Ach, we zullen het allemaal wel zien (of niet natuurlijk). Binnen afzienbare tijd in ons aller theater.

Tussen "..." (1) Brederode

Weer eens tijd om uit een ander vaatje te tappen en een nieuwe 'tag', 'koker' of 'categorie' in het (blog)leven te roepen.

Tussen aanhalingstekens ofwel qoute"... unquote"!; wordt ie dan bij deze gedoopt.

Een plekje voor 'citaten' dus. Onlangs brabbelde ik al iets over citeren en het nut en het gemak ervan. Het is nu eenmaal vaak al vele malen puntiger en beter gezegd dan ik dat zou kunnen. En naast de doorgaans ongelimiteerde en onmetelijke kul en onzin die we zo dagelijks via de media over ons uitgestort krijgen is het toch ook zo dat veel verstandige mensen in de loop der tijd heel veel dermate wijze dingen gezegd hebben dat ze het memoreren en enige bespiegeling altijd waard blijven.

Wijsheid tussen haakjes, zogezegd.
Dan moet de aftrap maar kort en krachtig zijn en wie zou dat beter kunnen dan ons aller en eigen Gerbrand Adriaenszoon Bredero met:

’t kan verkeeren

Er is dus nog altijd hoop!

De beste wensen!

zie ook >>

Econoblahblah en fundamentalisme

Het onderstaande heeft bepaald niet iets van een hoopgevend of verheffend kerstverhaaltje, eerder het tegendeel. Het gaat namelijk over ons financieel en economisch reilen en zeilen en wat daar zoal over gezegd, geschreven en gedacht wordt. Op zich niets bijzonders zul je denken, de krant staat er toch ook dagelijks vol van en menig gesprek gaat erover. Maar ik heb helemaal geen verstand van economie en ik ben een volslagen leek op dat terrein. Ook niets bijzonders zul je wellicht zeggen; dacht ik soms dat iedereen die iets over ons financieel-economische systeem te melden had, daar wel verstand van zou hebben. Nou nee, eerlijk gezegd niet en ik denk eigenlijk dat er zoveel onzin over rondgebazuind wordt dat we wel van econoblahblah mogen spreken.

De econoblahblah zoals we die hoofdzakelijk voorgeschoteld krijgen en zoals die sinds een jaar of dertig de financieel-economische wereld in toenemende mate lijkt te sturen en te beheersen neemt niet zelden de vorm van een geloof aan en vertoont volgens mij een paar uiterst gevaarlijke fundamentalistische ideologische trekjes.


Cartoon by Nicholson from “The Australian” newspaper: www.nicholsoncartoons.com.au

In een vorig bloggelementje noemde ik al:

Het rotsvaste geloof en vertrouwen in de immer heilzame werking van een absolute en ongebreidelde vrije markt.

De al bijna even vastgeroeste afkeer van en wantrouwen tegenover alles wat overheid is of heet te zijn. Des te minder overheid des te beter, luidt het credo.

Dat laatste heeft iets onmiskenbaar dubbels aangezien die overheid altijd aangesproken wordt en bijna altijd de schuld krijgt als er mis gaat, terwijl we van diezelfde overheid verwachten dat ze ons tegen misstanden beschermt en kromme zaken subiet weer rechtzet. Daarbij komt dat in een democratie, die die naam ook verdient, bij wijze van spreken wijzelf die overheid zijn dan wel bepalen.

Het fundamentalisme achter die neoliberale vrije markt ideologie werd onder meer door filosoof en 'Denker des Vaderlands' genaamd Hans Achterhuis uitgeplozen en blootgelegd in diens 'De utopie van de vrije markt'. Achterhuis noemt als kern daarvan het gedachtegoed van Ayn Rand met een variatie op de titel van haar boek 'The Virtue of Selfishness' wellicht beter als 'de ideologie van de hebzucht' te bestempelen. En terecht, lijkt mij, als je er een dergelijk mensbeeld op na houdt en je vervolgens alles vanuit die gedachte beschouwt en aldus al je handelen laat bepalen.



De bottomline van dat mensbeeld luidt dat de mens heel veel schoppen onder zijn achterste nodig heeft om tot iets constructiefs te komen omdat ie anders alleen maar op z'n lauweren zal rusten en bij voorkeur op anderen en de gemeenschap zal parasiteren. En angst en eigenbelang zijn de enige twee drijfveren die sterk genoeg zijn om de mens boven deze lamlendige toestand uit te doen stijgen. Verder rust dit mensbeeld zo'n beetje impliciet op wat ideetjes van sociaal-darwinistische snit.
Het is ieder voor zich en God voor ons allen.

Een goede bekende en bewonderaar van Ayn Rand en haar filosofie was ene Alan Greenspan. Inderdaad de Alan Greenspan die van 1987 tot 2006 voorzitter was van de Fed (Federal Reserve) en in die tijd zo'n beetje uitgroeide tot het orakel van de financiële wereld en de vrije markt economie. Hij was ook een bewonderaar van heer roman 'Atlas shrugged' en ze stond naast hem toen hij in 1974 de eed aflegde als lid van iets als de Amerikaanse SER; ze bleven dik bevriend tot aan haar dood.

Voor een hoorcommissie n.a.v. de kredietcrisis gaf Greenspan overigens zo half om half toe dat hij een en ander toch niet helemaal juist gezien had of althans dat hij de reacties op zijn beleid heel anders ingeschat had dan ze in werkelijkheid bleken uit te pakken. So much for objectivism; niets objectiefs daaraan dus maar integendeel pure ideologie.
En niet alle economen omhelzen dit gedachtegoed overigens zo gretig.

Wat betreft dat andere punt: hoe minder overheid(-sbemoeienis), hoe beter, dat neemt vaak al niet minder fanatische en fundamentalistische vormen aan.

Dat heeft ook iets zeer merkwaardigs omdat de lieden die dit geloofsartikel te vuur en te zwaard plegen uit te dragen hun argumenten veelal kracht bij zetten door te verwijzen naar dictatoriale regimes om vervolgens hun eigen democratische gezindheid en instelling te bejubelen en te bezingen.


Cartoon by Nicholson from “The Australian” newspaper: www.nicholsoncartoons.com.au

Toch zijn er hele volksstammen neoliberale en uiterst rechtse lieden die de overheid principieel en ten diepste wantrouwen en bijna elke overheidsinstantie per definitie als vijandig tegenover hun belangen zien en als vijand bejegenen. Dit verschijnsel leek zich met name sporadisch in de US of A voor te doen maar die houding begint zich al aardig te verspreiden en naar onze contreien over te waaien.
Nu zou ik toch denken dat in een fatsoenlijk functionerende democratie die overheid toch eerder je vriend dan je vijand zou zijn. Waar wringt hier dan de schoen?

Ook in Europa zien we een gestage verschuiving naar rechts in dit opzicht. Onze liberaliserende (leve de vrijheid) politici proclameren al jaren een immer terugtrekkende overheid. Het neoliberale ideaal is een overheid die op bedrijfsmatige en doeltreffende wijze de taken van defensie, justitie en het bewaren van de openbare orde op zich neemt en zich buiten wat wetgeving zo weinig mogelijk met ons bemoeit.



Wie meent wij hier in Nederland momenteel vrij gematigde en pragmatische regeringen hebben zou toch eens moeten zien hoe hier de privatisering van en de marktwerking in collectieve verantwoordelijkheden als gezondheidszorg en openbaar vervoer bejubeld en gestaag en in toenemende mate doorgevoerd wordt. Dat lijkt mij allang geen gematigde houding meer in de verhouding en het afschuiven van overheidsverantwoordelijkheden maar meer een extreme positie in naam van een neoliberale ideologie.



Ja, zo verandert er gaandeweg het een en ander zonder dat wij goed en wel in de gaten hebben wat dat dan concreet betekent en wat de werkelijke gevolgen zijn. Dat geldt natuurlijk niet voor iedereen, want heel veel mensen worden natuurlijk wel degelijk aan den lijve geconfronteerd met de gevolgen ervan.
En hoe vergaat het u in deze? Ik heb nog nooit zoveel betaald aan en zo'n stijging van mijn ziektekosten gezien als de laatste paar jaar dat ik van het ziekenfonds naar een ziektekostenverzekeraar moest overstappen toen die zo nodig zou zijn om de kosten in de hand te houden nadat onze regering bedacht had dat ze dat zelf niet kon en de marktwerking het dus maar moest doen.



Wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van deze vrij recente beweging richting het fundamentalistische neoliberale extreem waar we nu weer constant zo'n beetje tegen aan schuren, en dat zijn ideologische wortels behalve in het sociaal-darwinisme ook bij een paar Oostenrijkse denkers heeft, leze eens:

Het land is moe
verhandeling over onze ontevredenheid

het laatste werk van Tony Judt
Dat is, in mijn ogen, een bijzonder verhelderend pleidooi voor de sociaaldemocratie en meer een gulden middenweg met betrekking tot vragen als: hoeveel vrije markt en hoeveel overheid is bevorderlijk voor het nut van het algemeen?
Lijkt mij duidelijk een andere en zinniger vraagstelling dan die ingegeven door de alles-of-niets houding en mentaliteit die momenteel op dit en vele andere terreinen hoogtij lijkt te vieren. Ik kan het meestal niet zo goed vinden met extremisten, fanatici en fundamentalisten.
Ik mag dan geen verstand van economie hebben; ik denk dat dat van Tony Judt toch niet zomaar gezegd kan worden.

Judt begint elk hoofdstuk met een citaat en het hele boek met dit citaat van Oliver Goldsmith:

Wee het land waar haast het zijn bepaalt, waar rijkdom groeit, maar de mens verschraalt.

Dat was dan toch nog even iets in de trant van een kerstboodschapje toe, zij het één met een wellicht wat opgeheven vingertje!

Zomaar twee politici

De afgelopen week werd Mark Rutte in ons land voor de tweede maal op rij tot politicus van het jaar verkozen. Niet door mij overigens. Ik kan ook het nut van dergelijke verkiezingen niet zo erg inzien en vraag me daarbij af of we dan geen andere goede politici meer hebben.



Ook deze week overleed een politicus van formaat die zondermeer wel altijd mijn respect en bewondering heeft kunnen wegdragen. Dat was Václav Havel.



Beiden zeggen of zeiden pal te staan voor ons aller vrijheid.
Maar ja, dat roepen wel meer lieden en bewegingen op het politieke schouwtoneel.

Kritische praat

Vorige week liep ik zomaar eens een oud-collega tegen het lijf. Dat wil zeggen hij liep mij bijna tegen het lijf toen ik in de supermarkt net een stukje koek naar de mond bracht en wilde gaan proeven. Hij zag me echter op tijd en maakte terwijl hij me op de schouder tikte een opmerking over die lekkere koek.
Hé hallo, hoe is het met jou ... tijd niet gezien enzovoorts en zo raakte we even over een en ander aan de praat.

Even


En warempels, zo kwam het gesprek ook nog even op Ger met zijn dikke vesten en zijn niet altijd even goed verstaanbaar limburgs accent.
En weet je nog dat we toen nog kritisch moesten zijn?
Ja, inderdaad dat herinner ik me nog wel, Tom. Ons werd toentertijd expliciet gevraagd en op het hart gedrukt om toch vooral 'kritisch' te zijn ten aanzien van ons werk, ons zelf en ons handelen.
Dan lijkt er toch zomaar wel een en ander veranderd veranderd in die tijd want weet je, dat wordt me eigenlijk al jaren niet meer gevraagd!

Er wordt me daarentegen wel met enige regelmaat gevraagd of ik me wel aan de regels en de protocollen wil houden.

P.S. Over die regels valt hier en daar nog wel het een en ander te zeggen.

Ware democratie?

De Britse premier Cameron mag deze dagen in eigen huis zijn visie verdedigen op de actuele Europese ontwikkelingen en zijn afwijzing van de maatregelen en afspraken om de Euro te redden. De oppositie, zijn coalitiegenoot en bv. de Schotse regering zijn nogal gepikeerd en verontwaardigd over de wijze waarop hij Groot-Brittanië in Europa en daarmee indirect op het politieke wereldtoneel buiten spel lijkt te hebben gezet. De kranten staan er vol van deze week.



Volgens velen zou Engeland veel beter af zijn als volwaardig lid van de Europese Unie en wellicht zelfs met de Euro. Dat denk ik ook. De gewone man heeft het al lange tijd niet zo best en zo breed in dat land over de grote sloot. Iemand in mijn sociaal-ecomische positie heeft het daar heel wat moeilijker en slechter dan ik hier.
Daarbij vind ik toevallig persoonlijk dat Engeland bij Europa hoort en Europa ook beter af zou zijn met Engeland erbij, maar daar kraait natuurlijk geen haan naar.

Cameron slaat zich Brits, stoïcijns en minzaam glimlachend door het typisch luidruchtige lagerhuisdebat heen. Zijn coalitiegenoot laat verstek gaan maar hij weet zich, middels de polls, verzekerd van de steun van 65% van de Britse bevolking.
Is dat nou ware democratie of een onderscheidend kenmerk daarvan; ijzerenheinig bewijzen dat je met de zegen van de publieke opinie een gebaar kunt maken dat met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid tegen het eigen en het algemeen belang indruist?

Shailish is niet meer

Onze poes Shailish (14-6-1995/9-12-2011) is niet meer.
Ze is op 5 dagen na zestien en een half jaar geworden.
Daarvan heeft ze ons zo'n kleine twaalf jaar lang gezelschap gehouden.
Het was, evenals haar vier illustere voorgangers, een bijzonder kattenbeest met een, zoals dat katten betaamt, geheel eigen karakter.
Hier wat foto's van haar laatste korte wandelingetje door de tuin.









We zullen haar missen.

Hij gaat ... hij gaat ...!

Hij is gekomen en nu gaat hij dan weer, zo gaat dat nu eenmaal elk jaar weer. Hij lijkt echter wel steeds vroeger te komen. Dit jaar kwam hij al een dag na Sint Maarten binnenstomen. Vooral winkeliers schijnen daar wel blij mee te zijn. Wel die kunnen nu de kas opmaken en hun redenen tot al dan niet tevredenheid weer gaan tellen.



Buiten de gebruikelijke commerciële uitbaterij van zijn komst en wat al even gebruikelijke uitingen van weerstand en bezwaren daartegen (waar we dan vanwege de economische en andere jolijt overigens zelden al te zwaar aan tillen) werden de pennen dit jaar ook nog in de inkt gedoopt voor een geheel andere kwestie. Namelijk moeten de Pieten altijd maar zwart zijn en staat dat niet gelijk aan het schofferen of discrimineren van een bepaalde bevolkingsgroep? En als je dat vindt mag je daar dan bij gelegenheid uiting aan geven of geef je dan dermate aanstoot aan onze Nederlandse traditie en identiteit dat je dan wel ruw naar de grond of in de boeien geslagen mag worden?
Tja dat zijn zo van die vragen die de gemoederen in ons land zomaar bezig kunnen houden.

Maar die goedheiligman beroert de gemoederen van kleine kinderen en andere gelovigen sowieso al. De spanning en de opwinding van het afwachten lopen soms dermate op dat ze ermee naar bed gaan en mee opstaan en het leven van alledag op z'n minst lichtelijk ontregeld raakt.
Op mijn werk hoorde ik, met een voor mij nieuwe term, al regelmatig spreken over sinterklaas-stress. Het schijnt dat veel ouders met jonge kinderen hier soms ook mee te kampen hebben.



Maar ook voor de Sint is de tijd van gaan dan toch weer gekomen. En heel veel mensen zijn er echt niet rouwig om dat hij weer gaat. Toon Hermans was bijvoorbeeld zo iemand die hem liever zag gaan dan komen.
We zullen zien of zijn collega heiligman uit het hoge noorden met zijn aanwezigheid wat meer rust en vrede uit weet te stralen.

En zo is het ook nog!

Het kan verkeren zei Brederode reeds en zo is het toevallig ook nog eens een keer!
De dingen blijken nu eenmaal niet altijd te zijn wat ze aanvankelijk leken te zijn.

Voor degenen die, evenals ik, dusdanig onder de indruk zijn van hoe Iain McGilchrist de spijker op de kop lijkt te slaan met zijn lezing, over zowel de specialisatie als de samenwerking van onze beide hersenhelften en het schijnbare effect daarvan op onze cultuur, dat ze, evenals ik, nog wel iets langer dan 12 of 32 minuten naar hem zouden kunnen en willen luisteren hier nogmaals McGilchrist met: Things are not what they seem, in het Schumacher College.



Hier sprak dan zo'n anderhalf uur een psychiater zonder computer op zijn bureau en één die, als ik zijn verhaal een beetje begrepen heb, zich ook wel weinig gelegen zal laten liggen aan iets als de DSM, nog wel altijd het spoorboekje van veel van zijn vakgenoten.
Neuropraat naar mijn hart, grondige analyse gerelateerd aan ervaring en doorspekt van wijsheid.
Iets dat we veelal en, naar het zich nu laat aanzien, steeds vaker in de politiek en de media, het bestuur en management, in de wereld van het grote geld en de economie en op allerlei werkvloeren node moeten ontberen.

Meer rechts- >>
en links- >>
en meer neuropraat >>

Outsourcing neurotalk

Het uitbesteden van een neuropraatje onlangs is me uitstekend bevallen, moet ik zeggen. Daniel Goleman deed het, zoals uiteraard viel te verwachten, veel beter dan ik zou kunnen en op deze manier is in het ieder geval een stuk relaxter voor mijn brein; en daar mag ik, op mijn leeftijd, toch ook wel een beetje zuinig op zijn.

Ik beschouw dergelijke youtube filmpjes een beetje als een moderne variant van wat wel heet 'citeren' ofwel een ander voor je laten spreken als diegeen dat zonneklaar beter, helderder, vollediger en tevens beknopter doet dan jezelf zou kunnen. Daarbij is het klip en klaar wie of wat je bron is en is het, wat mij betreft, een onovertroffen manier om informatie, ideeën en kennis te verspreiden.
Het zou een probleempje voor een aantal wel zeker geïnteresseerde collega's en anderen kunnen zijn dat dit veelal in het engels gepresenteerd wordt maar dat is nu eenmaal niet anders.

Wellicht was Goleman's praatje van bijna een uur wat lang te langdurig voor de doorsnee flitsende moderne mens.
De hoogst informatieve lezing 'The Divided Brain and the Making of the Western World' (zoals hier te zien) voor de 'Royal Society of the Arts' door de bekende Britse psychiater en schrijver Iain McGilchrist duurt maar een half uur. Dat scheelt toch alweer gauw de helft voor de hedendaagse snelle mens.

Nu gaat de eerbiedwaardige RSA zondermeer met de tijd mee en bedient de naar informatie hongerende maar o zo ongedurige huidige mens op z'n wenken met een prachtige serie door tekenaars geanimeerde lezingen. RSA Animate weet aldus in stukjes van rond de tien minuten op indringende wijze een schat aan informatie over te brengen; learn and enjoy. En hoewel ik nu bepaald niet de meest flitsende figuur ben die je je voor kunt stellen, vind ik dat toch wel heel erg leuk.

Neem nou bv de eerdergenoemde lezing van Iain McGilchrist dat in zijn RSA Animate vorm hier teruggebracht wordt tot nog geen twaalf minuten. Daar moet de moderne mens zo tussendoor toch even tijd voor kunnen vinden. Kort, snel en 'to the point', maar rijk aan inhoud en alles behalve oppervlakkig. Neuropraat zoals ik die graag mag horen en lateralisatie van diverse kanten bekeken, doorwrocht en in context en perspectief geplaatst:



Outsourcing is zo gek nog niet als het om kennis en ideeën gaat.
Op deze manier besteed ik neuropraat gaarne uit. (of kan ik beter zeggen: laat het liever aan een ander over?)
Het boek van Iain McGilchrist heet The Master and his Emissary

Econoblahblah als geloof

Net als van voetbal heb ik ook al geen verstand van economie. Ja, het is, zeker in dat opzicht, treurig gesteld met me! Nu heb ik ook nooit het vak economie op school gehad. Wel vakken als handelsrekenen, boekhouden, handels- en wetskennis en dergelijke maar dus niet zoiets als economie. Ik ben dan dus ook via schoolse weg nooit ingewijd in deze materie en snap er bijgevolg ook niet zoveel van.
Dat is wel eens lastig want zodra je de krant openslaat of het nieuws aanzet lijkt het (als het niet over voetbal gaat) altijd wel weer over economie te gaan en er op zijn minst een zekere basale kennis van economische wetten of mechanismen verondersteld te worden.
De geluiden die ik zo in de loop van mijn leven links en rechts in wandelgangen en aan diverse borreltafels over dit onderwep opgevangen heb, wekten veelal de indruk dat de meeste mensen ook wel aardig in deze materie thuis waren. Economie lijkt in dat opzicht ook wel een beetje op voetbal.
Over beiden kan ik dus niet meepraten en waar het het voetbal betreft heb ik me daar inmiddels ook wel bij neergelegd.



In een poging dit opvallende gemis en gebrek t.a.v. dat andere onderwerp enigszins te verbloemen danwel te verzachten, las ik ooit eens The Age of Uncertainty van John Kenneth Galbraith; er was destijds ook een BBC documentaire met dezelfde titel.
Uit dat boek leerde ik naast een hoop andere interessante dingen, waarvan ik de meeste naar alle waarschijnlijkheid wel weer zal zijn vergeten, dat de term 'survival of the fittest' (in dit verband vaak nogal slordig vertaald als 'het recht van de sterkste') niet van die goeie ouwe Darwin afkomstig is maar van ene Herbert Spencer, een invloedrijk woordvoerder van het sociaal darwinisme en daarmee van wat ik toch eerder econoblahblah zou willen noemen.



Het zogeheten 'sociaal darwinisme' is in feite niets meer dan een staaltje van pseudo-wetenschap en economisch politieke ideologie. Welbeschouwd is het gewoon een geloof, maar dan wel een geloof dat gebaseerd is op een dubieus en nogal mensonterend mensbeeld. En een geloof dat merkwaardig genoeg vrij fanatiek door hele volksstammen lijkt te worden aangehangen en in stand gehouden, terwijl slechts een heel kleine groep daar werkelijk goed garen bij spint. Econoblahblah is de geloofsbelijdenis van deze religieuze cultus met als belangrijkste geloofsartikel en visioen dat van de absolute vrije markt en de immer zaligmakende marktwerking. Daartoe dient elke doorslaggevende sturing en regie van gezamenlijkheid of van onderaf, zoals bv het geval zou kunnen zijn bij een democratisch verkozen overheid, uiteraard zoveel mogelijk vermeden en bestreden te worden. Dit onder het mom van oneerlijke concurrentie of obstructie van de weldadige krachten van de vrije markt o.i.d. dat klinkt als betrof het belemmeringen en vrijheidsbeperkingen. Het recht van de sterkste moet toch zijn loop hebben, nietwaar? Laten we in dat geval dan dus maar de illusie ophouden dat we daar allemaal beter van worden.



Wetenschappelijke bevindingen en argumenten om de fundamentalistische aannamen van dit gedachtengoed wat te temperen worden gewoonlijk consequent en effectief genegeerd.
Econoblahblah blijkt meestal sterker dan de rede en een schoolvoorbeeld van het welbekende NKK-syndroom te zijn.



Nu moge het zo zijn dat ik geen verstand van voetbal en economie heb, maar ik meen van bepaalde dingen toch nog wel iets te begrijpen en zo geloof ik dat:
Social Darwinism = Cruelty in the Name of (a supposed) Natural Law
Ik geloof dat ik me dan in deze altijd maar veranderende wereld toch meer bij Galbraith en diens erkenning van een zekere onzekerheid op mijn gemak voel.

bijGeloof in de Gulden?

Afgaande op de krant en het nieuws van de afgelopen week ziet het er naar uit dat de geesten rijp gemaakt moeten worden voor de mogelijke herinvoering van de gulden. Dan wel te verstaan de nederlandse gulden. Vorige week bond onze grote gedogende goochemerd Geert de kat de bel aan door aan te kondigen dat de PVV dat per direct zou onderzoeken. Want dit taboe moet doorbroken en alle mogelijkheden moeten toch onderzocht worden, nietwaar? Heeft de PVV daar dan de kennis, de intelligentie en de middelen voor in huis? De gulden Graus misschien? Dat toch nog niet maar geen zorgen, ze laten het onderzoek namelijk doen door een onafhankelijk bureau. Onafhankelijk, zei hij toch? Wel, het betreft een bureau van een Engelse econoom die bekend staat als een uitgesproken tegenstander van de euro en waarvan iedereen die daar maar iets van weet zegt dat de uitslag van dat onderzoek op voorhand gegeven is. (So much for independency!)



Zouden het onafhankelijke bureau en de PVV dan wel duidelijk voor ogen hebben naar welke gulden ze terugwillen.
Die gulden van z'n laatste dagen die vastzat aan en meedeinde en -lifte op de kracht van de Duitse mark? Maar die Duitse mark is nu toch heus een euro geworden!
Of zouden ze de gulden van de gouden standaard op het oog hebben? Die van bv – ga maar rustig slapen – Colijn, die beginselvast als hij was, die standaard tegen heug en meug wilde behouden en zo nog meer Nederlanders dan nodig in de ellende van de crisis stortte. (Zo heeft de Zangeres zonder Naam indirect toch nog wel een hitje aan deze Hendrikus te danken: ach vaderlief, toe drink niet meer)
Of zouden ze op iets daar ergens tussenin willen mikken?
Of wellicht iets van ver daarvoor? In dat geval lijkt de gouden Carolus me wel me wel een aardige omdat daar toch wel weer een verwijzing naar een vergane Europese eenheid in schuilt. Benieuwd wat het onderzoek daarover zal melden.



In zijn VK rubriek De Kwestie stelt Peter de Waard in een parodie op dit onzalige ideetje van Wilders voor:

Rotterdam zijn dukaat en Amsterdam zijn florijn. Als de euro toch uiteenvalt, kan beter iedere regio en stad zijn eigen munt krijgen.

En besluit zijn parodie met:

Een EU met een duizend munten is misschien niet efficiënt, maar het eng denkende deel van het volk is tenminste op zijn wenken bedient.

Met die slotzin lijkt hij de spijker op de kop te slaan want op veel meer dan wat nostalgische en sentimentele argumentatie met een folkloristisch randje en een hoop magisch denken kan men zich toch niet beroepen. Voor de politici die ons op dit soort grappen trakteren zullen er vast nog allerlei opportunistische beweegredenen meespelen.



Zelfs de Telegraaf die toch niet van al te pro-Europese of linkse sympathieën beticht kan worden en zelden populistische smeuïgheid uit effectbejag schuwt heeft in een artikel geen goed woord over voor dit mallotige idee en noemt het ronduit desastreus!
Ik ben benieuwd of dit geluid uit deze hoek wellicht nog wat bedenkingen in PVV-kringen kan losmaken maar ik heb daar niet zo gek veel fiducie in; het is immers een partij waar je in bepaalde kwesties wel degelijk van op aankunt en die uitblinkt in het volgen van de leider en het sluiten van de gelederen.



Inmiddels lees ik zo her en der dat zo'n 30% van de Nederlanders wel wat in de terugkeer van de gulden ziet! De nieuwe vergulde kleren van de keizer?
Ik geloof dat noch de economie noch de democratie ook maar enigszins gediend zijn met het rumoer rond dergelijke rare oprispingen. Politiek wordt ook wel eens de kunst van het haalbare genoemd maar het lijkt hier wel het kunstje van het onhaalbare te worden.
Zo ben ik zomaar via de euro en geloof op de gulden en iets als bijgeloof terecht gekomen.

ipod of theepot?

Ja, Marian had me nog een verjaardagscadeautje beloofd en het is geen ipod maar een theepot geworden. En wel een Japans gietijzeren groen exemplaar met twee kommetjes erbij.
Dat wordt dus wel even groene thee drinken.



We moesten gisteren ook wel even naar Kleve om het aldaar in een teewinkeltje te halen.



Maar ja het was een mooie dag al was het met name 's morgens wat mistig zoals hier vanuit de trein te zien.

Geloof en de euro?

Een klein jaartje geleden liet ik mij hier eens uit over het geloof en .. nog zo wat. Daarbij is het onderwerp geloof en geld nog niet ter sprake gekomen. Dat wil ik bij deze dan even goedmaken.
Wat hebben geloof en geld dan in godsnaam met elkaar van doen?; zult u wellicht denken. Wel buiten dat kerkbezoekers gewoon zijn een duit in het collectezakje te doen en er in dit land nogal wat kerkgebouwen gesloten en verkocht worden wegens geldgebrek van de kerk, valt over die relatie ongetwijfeld nog het nodige over te zeggen.



Al was het alleen maar dat de waarde van ons geld uiteindelijk gegarandeerd blijkt te zijn door en gebaseerd blijkt te zijn op het geloof dat het morgen ook nog ongeveer hetzelfde waard is. Een geloof dat in onderhavig geval dan weliswaar het vertrouwen van de financiële markt wordt genoemd, maar uiteindelijk toch gewoon een geloof blijkt te zijn. Dit geloof wordt met de dag orthodoxer en fundamentalistischer beleden en besproken.
Geen ander geloof mag zich echter momenteel in zoveel belangstelling verheugen. Er wordt wat afgelezen in en aan die financiële boeken. De kranten en het nieuws staan er werkelijk bol van. De niet geheel onomstreden geloofsartikelen worden ook maar steeds letterlijker genomen en fantatischer beleden. De belangrijkste en invloedrijkste exegeten van die nogal volatiele geloofsartikelen zijn op dit moment van de waan van de dag de zogeheten kredietbeoordeelaars. Deze plots opbloeiende instanties van financiële schriftgeleerden zijn nog een overblijfsel van het speculeren en beleggen in de 'railroad companies' bij het ontsluiten van het 'wilde westen'. Financiële adviesbureaus, zogezegd, waar 10 of 20 jaar geleden, buiten een handje vol ingewijden en klandizie nauwelijks iemand van gehoord had (ach, er verandert soms wel eens iets) en waar nu ieder blind zijn geld (of geloof?) op lijkt te zetten. Die dus ooit ontstonden ten tijde van, en een niet onbelangrijke rol speelden in het glorieuze Amerikaanse epos 'how the west was won' en nu zelf hun glorietijd lijken te beleven in het drama 'how the west got lost'.


Maar daar wilde ik het eigenlijk niet over hebben, dus tot zover het geloof. Ik wilde het weer eens over de euro hebben.

Valt het u ook op dat er de laatste tijd wel erg veel stemmen opgaan om de euro, zonder dat dat overigens met zoveel woorden gezegd wordt, maar op te splitsen in een calvinistische of protestantse euro en een (rooms-)katholieke euro?



Of heb ik het misschien weer eens niet helemaal goed begrepen?



bijgeloof en de gulden >>
<< geloof of ..

Panta rhei; of de veranderlijkheid der dingen

Wie ben ik? Die vraag stelde ik hier ooit i.v.m. mijn identiteit en dan met name mijn nationale identiteit. Daarbij vroeg ik me impliciet een beetje af welke trots of inspiratie ik dan uit onze nationale geschiedenis zou kunnen of mogen peuren. Ergens plaatste ik daar de opmerking dat er niet alleen in de eeuw van mijn oma, maar ook tijdens mijn leven nogal wat veranderd is in de wereld en in dit land waarin wij leven. Ik wil hier, als vervolg daarop, eens wat door emmeren over een paar zaken zoals die tijdens mijn leven ofwel in 'the time of my life' aan soms bijna ongemerkt aan toch vrij plotse verandering onderhevig waren.

Panta rhei of Alles stroomt wist Herakleitos ons zo'n 25 eeuwen geleden al te vertellen.



Ik ben een kind van het Nederland van na de tweede wereldoorlog. (ondermeer bekend uit de boeken en van televisie documentaires die nu ook alom op DVD verkrijgbaar zijn, hier ten lande vooral ook uit het werk van Loe de Jong en nog altijd in de hoofden van veel mensen nog niet echt voorbij, hoewel dat nu heel snel lijkt te veranderen)
Ik ben een kind van het Nederland van de wederopbouw.
Na de tweede wereldoorlog heette ons nationale project 'de wederopbouw' en dat was ook hetgeen ons als gezamenlijk doel verbond. Het Marshallplan was daarbij de aanzet en werkte als een flinke steun in de rug.
Die 'wederopbouw' was gericht op het genereren en stimuleren van economische bedrijvigheid en materiële welvaart. En zo groeide ik op in de tijd van de zg. hoog-conjuctuur; we werden steeds welvarender en luxe-artikelen als wasmachine, koelkast, televisie en automobiel kwamen geleidelijk aan binnen ieders bereik.
Panta rhei en ook luxe en comfort begonnen binnen te stromen.



Er was volop werk en er werden zogeheten gastarbeiders uit respectievelijk Italië, Spanje, Turkije en Marokko geronseld danwel met mooie beloften gelokt .
Dit proces werd door politiek-rechts (zoals de VVD) aangemoedigd, gesteund, vergemakkelijkt en gestimuleerd. De economie moest tenslotte optimaal draaien. Dit gastarbeiderbeleid werd door de vakbonden en politiek-links weliswaar niet ronduit bestreden maar toch wel met enige reserve en argusogen bekeken; vanuit deze hoek wilde men niet te hard van stapel lopen en vooral de werkgelegenheid voor de eigen bevolking garanderen. (vergelijk die opvattingen/houding voor de grap eens met de huidige links-rechts posities als het over migranten gaat!)
De opkomst van de gastarbeider speelde in de tijd dat ik op school zat. (wij zaten daar namelijk vooral te zitten, waarbij ik dan ook nog eens twee keer moest blijven zitten) Toen ik van school kwam was er volop werk. Ik weet niet of het woord 'jeugdwerkeloosheid' toen al bestond maar ik had er nog nooit van gehoord. Een ieder die er geen problemen mee had om de handen uit de mouwen te steken kon zo bij de baas terecht en als het daar niet beviel met dezelfde vaart naar een andere baas uitkijken en overstappen.
Alles leek vooral de goede kant uit te stromen.



Ik groeide dus op in de destijds bijna collectieve illusie dat wij vanuit relatieve armoede of soberheid steeds rijker konden en zouden worden. Zoals in Amerika het al eerder gebeurde en zoals die Amerikanen het ons lieten zien in 'the land of plenty where the sky is the limit' zouden vlijt, onze groeiende kennis en technologische vooruitgang ons naar een betere wereld leiden. Als de vaderlanden van onze gastarbeiders ons voorbeeld dan weer zouden volgen en als men in de recent onafhankelijk geworden koloniën, ook wel de derde wereld genaamd, niet al te lui en wel intelligent genoeg mocht blijken om dat voorbeeld ook te volgen zou er dus zoiets als een paradijs op aarde ontstaan.



Vooruitgangsgeloof heet zoiets. Alles wordt alleen nog maar groter, beter en meer! Het/ons leven kon ogenschijnlijk maar één kant uit: we weten steeds meer, we kunnen steeds meer en we krijgen steeds meer macht en mogelijkheden. Ja, het venijn zit wel eens vaker in de staart en heet hier dan rupsje of generatie nooit genoeg.
De afgelopen dertig jaar hebben een klein aantal slimme(?), doortrapte, rijke en ongekend hebberige lieden voor zichzelf een paradijsje geschapen met het kletsverhaal bij monde van lieden als Friedman, Reagan en Thatcher dat een ongebreidelde vrije markt het nut van 't algemeen zou dienen en ons allen ten goede zou komen. Kijk om je heen, lees de krant, hoor het nieuws en zie het verbluffende resultaat van deze receptuur.
Panta rhei maar soms alles stroomt altijd hetzelfde kleine hoekje in.



Wegens een politieke machtsstrijd om de hegemonie op het wereldtoneel moest het paradijs nog wel even uitgesteld worden. Eerst moesten we zowel het vrije Westerse woord en de vrije Westerse markt met alle geweld (ook dat van bevriende dictators) verdedigd en beschermd worden tegen de dictatoriale macht en de duivelse doctrines van het Sovjet-communisme. De controverse had met name een ideologisch en een economische karakter en er werd een zogenaamde koude oorlog om gevoerd die soms op een derde wereldoorlog dreigde uit te lopen en dat zou volgens velen ook eens onvermijdelijk het geval zijn. Een ijzeren gordijn en een muur scheidde Oost en West.
Alweer zo'n twintig jaar geleden is dat gordijn opgetrokken en die muur gevallen en zijn het gezicht en de kaart van Europa drastisch veranderd.

Panta rhei riep Herakleitos en 't kan verkeren wist ook Brederoo reeds.

(Werd midden in Europa ooit een muur gebouwd om ontevreden en wanhopige eigen burgers binnen te houden, nu bouwt men in Israël en de Verenigde Staten vergelijkbare muren aan de grens om wraakzuchtige vijanden of ongewenste vreemdelingen buiten te houden.)



Na het overwaaien van het doemscenario van de derde wereldoorlog, een oorlog die wegens de wapenwedloop en een arsenaal aan nucleair, biologisch en chemisch wapentuig denkelijk ook het einde van onze beschaving zou kunnen betekenen, konden we, zo zou je denken, alle aandacht en energie weer kunnen richten op het bouwen aan ons paradijs op aarde. Toch of niet dan?

Dat zou dan toch even buiten de waard gerekend zijn want er bleken toch nog wat andere zaken in de weg te zitten. En alles blijkt toch bijna altijd weer anders dan gedacht.
Toen het rode gevaar geweken was doemde het gele gevaar op en toen we eenmaal een bijzonder innige economische relatie met China aangegaan waren bleken er toch wel bedreigend veel moslims in de wereld te wonen. En met de olieprijs zat ook niet erg mee want een aantal lieden, die zich de club van Rome noemde, riep al geruime tijd dat de olie op zou raken en de olieproducerende landen, of althans een select gezelschap uit die landen dat de touwtjes in handen heeft, hadden ook al lang en breed ontdekt welke macht dat smerige kleverige zwarte goedje hen in handen gaf. Dat leidde in 1973 en 1979 tot een zgn. oliecrisis. Andere tijden, nieuwe machtsverhoudingen.
Wat dat laatste betreft zullen we binnen afzienbare tijd ongetwijfeld nog het een en ander meemaken.



Toen die oliecrisissen speelden werkte ik bij Hoogovens, IJmuiden. Daar werd na die eerste crisis op de blokwalserij waar ik werkzaam was een nieuw warmterecuperatiesysteem geïnstalleerd om energie te besparen. Toen ik tegenover een ingenieur mijn verbazing uitsprak over het feit dat zoiets er niet vanaf de bouw al toegepast werd zoals ook in een oudere blokwalserij, waar ik ook ooit gewerkt had, was het antwoord dat het gas en de olie hiervoor zo goedkoop waren geweest dat bouw en onderhoud daarvan niet loonde. Die oudere blokwalserij had een systeem met een opbrengst van 50% en hier werd een systeem ontwikkeld met een opbrengst van 30%! Waarom het met het oog op een schonere toekomst dan niet meteen goed gedaan was uiteraard mijn volgende vraag? Wederom omdat onderhoudskosten van dat oude systeem economisch niet opwogen tegen die extra besparing aan energiekosten.
Ja, zo leerde ik in de tijd dat ideeën als die van de Kleine aarde opgeld deden en, reeds bekend met het verhaal van de club van Rome, dat de economie van de markt simpelweg gedicteerd wordt door korte termijndenken. Toen het hele systeem gereed was en functioneerde volgde er al snel een tweede oliecrisis en klopte het eerdere rekensommetje niet meer en hadden de heren waarschijnlijk spijt als haren op het hoofd maar dat hebben ze toen niet hardop gezegd.
Het kan verkeren zei iemand een poos geleden al eens.



Maar los van deze en nog wat andere leeuwen en beren op de weg denk ik dat ik toch een groot deel en zeker de eerste 25 jaar van mijn leven in het meest optimistische tijdsgewricht heb geleefd dat ons land en dit deel van de wereld ws. ooit gekend heeft.
Ik ben van de generatie die tegenwoordig wel de babyboomers genoemd worden. Dus maakte ik als lagere schoolkind kennis met iets dat 'de hoogconjunctuur' genoemd werd en kon ik mij als tiener in het élan en de alles-zal-en-moet-anders-beter-eerlijker-vreedzamer-en-democratischer-mentaliteit van de sixties wentelen. Toen leek een groot deel van de mensheid wel en masse te roepen dat het vooral allemaal heel anders moest.
Ene Bob Dylan zong ervan en velen zongen het hem na waaronder ene Boudewijn de Groot in het Nederlands.
En er veranderde in en na die 60tiger-jaren schoksgewijs ook wel het een en ander in bv. de sociale en maatschappelijke verhoudingen.
En ook in de seksuele mores en seksuele moraal veranderde het nodige. En zoveel zelfs dat er van een seksuele revolutie gesproken werd!
Maar zowel de mens als het paradijs bleken toch wat minder maakbaar dan soms verondersteld.



Economisch gezien verging het mijn generatie ook bijzonder goed en steeds maar beter tijdens mijn jonge jaren. Tot verdriet van de zogeheten generatie X (of Nix) kwam daar tegen de 80-tiger jaren zomaar behoorlijk de klad in.
Nadat de overheid een paar hele mooie sociale vangnetten in het leven geroepen had bleek er van enkele daarvan wel erg enthousiast en niet zelden oneigenlijk gebruik gemaakt te worden. Zoals bijvoorbeeld de WAO die door werkgevers en overheidsinstanties gezamenlijk ingezet werd om velen duizenden vervroegd en financieel goed verzorgd van de arbeidsmarkt te lozen. Een riante afvloeiingsregeling was het jarenlang. De welvaartsstaat bleek niet in staat deze paradijselijke verzorgingsstaat nog langer te financieren. Het financieringstekort liep op en er waren te weinig productieve en teveel non-productieven mensen in dit land. En niet alleen hier. In die periode kon je ook voor het eerst de kreet 'Europessimisme' horen.
Alles verandert nu eenmaal en niets blijft ooit zoals het is.
Maar inmiddels lijken we opnieuw in grote getalen een generatie verloren te laten gaan.

Het roer moest politiek en economisch opeens rigoureus om. Bezuinigen werd het toverwoord en dat is sindsdien zo gebleven. Nu zou ik met mijn boerenverstand denken dat je op een gegeven moment uitbezuinigd bent omdat er van een kale kikker nog weinig meer te plukken valt, maar dat zie ik dus blijkbaar niet goed. Al dertig jaar lang roepen opeenvolgende regeringen dat er drastisch bezuinigd moet worden en dat we effe door de zure appel heen zullen moeten bijten. Dat is dus in ieder geval niet veranderd de afgelopen dertig jaar en als ik even op mijn eigen glazen bol af mag gaan, zal dat voorlopig ook nog even niet veranderen en zullen we de komende tijd nog wel wat zure appels voorgeschoteld krijgen.



Maar tezelfdertijd dat deze wel erg langdurige bezuinigingsgolf een aanvang nam, dus rond aanvang tachtigerjaren werd in het bedrijfsleven kostenbesparing opeens het toverwoord. De loonkosten werden te hoog bevonden en dus richtte men zich op automatisering en het verkassen van arbeidsintensieve klussen naar lage lonen-landen. Nadat we hier eerst gastarbeiders naartoe gehaald hadden, brachten we nu het werk, voor zover dat nog niet door robots gedaan kon worden, weg naar armere landen. Grootscheepse ontslagen in met name de zware industrie waren aan de orde van de dag. Daar werden de mensen natuurlijk niet vrolijk van; vandaar natuurlijk de term europessimisme. Ook vandaag de dag heerst er weer het nodige pessimisme over de euro, maar dat lijkt nu toch wel anders dan toen; of zou dat in de kern niet zo heel veel anders zijn?


I can't get no ..

Op een gegeven moment begon het me destijds op te vallen dat blijkbaar niet iedereen zo treurig werd van al die bedrijfssluitingen en massaontslagen. De beleggers leken hun vingers er wel bij af te likken. De kranten en op het nieuws maakten met regelmaat melding van weer een ontslaggolf in de Westerse wereld die dan prompt of bij aankondiging al gevolgd werd door een stijgende waarde van betrokken bedrijven op de beurzen. Dat heeft mij toch enige tijd bijzonder verbaasd, maar ja ik ben ook geen econoom. Toen begon ik toch te vermoeden dat wat wij economie noemen grote gelijkenis vertoont met een casino en dat economie niet echt een serieuze wetenschap is maar voornamelijk een spelletje gokken en graaien vergezeld van wat econoblahblah. En dat is nou sindsdien niet echt drastisch meer veranderd in mijn opvatting. Zo zie je maar weer dat heus in je beleving niet alles hoeft te veranderen in weerwil van wat Herakleitos zei.



Maar er staan ons de komende tijd, vrees ik, nog heel wat ingrijpender en drastischer veranderingen te wachten in maatschappelijk, economisch en (geo)politiek dan ik tot nu toe gezien heb. Waaronder naar alle waarschijnlijkheid een aantal zeer onaangename.
Niets blijft zoals het is en welke kant het dan uit zal gaan is toch van ons mensen afhankelijk zolang we het niet over natuurverschijnselen hebben!

Wat er in diezelfde dertig jaar wel duidelijk en spectaculair veranderd is, is onze manier van gegevens en informatie -opslag en -verwerking en daarmee samenhangend onze manier en middelen van communicatie. Deed de computer begin tachtiger jaren schoorvoetend zijn intrede in de Nederlandse huishoudens in de vorm van de zogeheten home computer, nu is dat apparaat, dat nogal wat gedaanteverwisselingen onderging en ondergaat, nauwelijks meer uit ons leven weg te denken. Probeer het maar eens! Toen deden we het ook nog zonder harde schijf en schreven we de data serieel weg op een cassettebandje moesten ze zo ook weer terug zien te vinden. Erg bewerkelijk, tijdrovend en vervelend zouden we nu vinden maar ach het was een andere tijd. Voor degenen die nog met nostalgie aan die tijd en het home computertje terug kunnen of willen denken is er altijd nog het Home Computer Museum online.
Niets blijft zoals het is en al zeker onze computers en de besturingssytemen daarvan niet.



Een speling van het lot wil dat wij in de familie geplaagd worden door iets dat wel familiaire hypercholesterolemie heet. In verband met die kwaal werd mijn vader, die verzot op vis als haring en makreel was, in naam van de (medische) wetenschap, na een eerste hartinfarct ten strengste en ten stelligste ontraden (zeg maar verboden) om nog zogeheten vette vis te eten. Dat was dokter's voorschrift zo'n 40 jaar geleden. Sinds zo'n jaar of 15 à 20 wordt mij vanwege diezelfde conditie en in naam van diezelfde wetenschap dringend aangeraden en wordt mij van alle kanten verteld dat ik toch vooral en liefst tenminste driemaal per week vette vis zou moeten nuttigen. Ja, het kan verkeren zullen we onze vriend Brederode maar weer eens nazeggen, ook in een domein dat we zo stellig, zo onwrikbaar en zo zeker achten dat we het wetenschap zijn gaan noemen.



In mijn huidige werk verandert er natuurlijk ook regelmatig iets. Zomaar een voorbeeldje dat me de laatste tijd nogal opvalt. Zo'n dertig jaar geleden kreeg ik als leerling Z-verpleegkundige ondermeer het vak psychologie/pedagogiek waarbij het, als belangwekkend gekenschetste, onderwerp 'observatie of observeren' regelmatig ter sprake kwam. Daar werd ons diets gemaakt dat wij in ons werk als participerende observatoren vooral op ons hoede dienden te zijn voor het fenomeen van de selectieve waarneming.
Nu krijg ik de laatste tijd af en toe zomaar te horen dat ik inzake de omgang en bemoeienis met de cliënten, die ik tracht te begeleiden, niet zomaar alles wat ik belangrijk, bijzonder of vermeldenswaardig vind moet rapporteren. Daar schijnt ons rapportage-systeem niet helemaal op berekend of voor ontworpen te zijn. Ik moet, naar het schijnt, bij voorkeur alleen die dingen uit het echte leven melden die als hapklare brokjes in één van de niet zelden onbenullige, kunstmatig aandoende en soms irrelevante, voorgebakken vraag-doel-acties, waar ik geen enkele zeggenschap over heb, passen. Pure geïnstitutionaliseerde en dan ook nog eens opgedrongen selectieve waarneming dus, waar men mij toen zo voor waarschuwde en mij nu met nogal wat drang toe tracht te bewegen. 'T kan zomaar verkeren dus!



Ook werd er, toen ik in onderhavige tak van zorg terechtkwam, heel veel en regelmatig gesproken over en gewezen op het zgn. hospitalisatiesyndroom. Dit gebaseerd op en al dan niet met een verwijzing naar het spraakmakende Total institutions van Erving Goffman. Dat was toen zogezegd een hot item, maar dat is wel even veranderd. Zou dat fenomeen dan zomaar uit de wereld zijn en zich niet meer voordoen? Ik hoor er hoe dan ook al jaren niemand meer over in het werk met als gevolg dat ik het zelfs zelf nog verzuimde te vermelden toen ik het eens over syndromen had.
Maar geen zorgen, hoor, daar is wel weer wat voor in de plaats gekomen. Ik hoor tegenwoordig weer erg vaak hoe alles moet of zou moeten volgens de organisatorische richtlijnen, de digitale verslaglegging, de protocollen, de regeltjes en dergelijke.
Alles stroomt, maar welke kant uit?



In de 90tiger jaren stuurden vele van mijn landgenoten boze briefkaarten naar de Duitse kanselier Kohl. Dit om uiting te geven aan onze bezorgdheid en verontwaardiging over de verneemde gevaarlijke verrechtsing bij onze oosterburen, zoals wij die meenden te kunnen aflezen aan een aantal brute en laffe aanslagen op asielzoekerscentra aldaar.
Ook nog niet zo gek lang geleden, we schrijven dan 2000, ontstaat er in ons land nogal wat rumoer vanwege het feit dat koningin Beatrix het niet nodig acht haar skivakantie naar Lech in Oostenrijk af te zeggen. Dit had zij volgens een groot deel van de Nederlandse bevolking toch echt wel moeten doen om het duidelijke signaal af te geven dat wij als beschaafde natie allerminst gediend waren van de toetreding van de o zo gevaarlijke ultra-rechtse FPÖ o.l.v. Jörg Haider tot de Oostenrijkse regering.
Inmiddels schrijven we 2011 en wordt onze vaderlandse politiek zo'n beetje gegijzeld door de Partei Von die Verloedering die op, voor een na-oorlogs westers land, ongehoorde wijze ondemocratisch wordt aangevoerd door een alleenheersende gebleekte witte kuifeend. Jawel de heer Wilders en zijn PVV; een vereniging met slechts één allesbepalend lid, waar de hele meute dan achteraan loopt. Een politicus die in de kamer zijn collega's omwille van het effect voor o.a. knettergek, bedrijfspoedel en schoothondje uitmaakt; kwalificaties die hemzelf trouwens niet zouden misstaan. Die omwille van datzelfde effect quasi-komische termen bezigt als kopvoddentaks, haatpaleizen voor gebedshuizen en de partij van de Arabieren voor een wel democratische partij in ons parlement. Behalve rabiaat anti-islam, anti-multiculti is hij ook nogal anti-Europees. De gewiekste alleenheerser van een uit zijn voegen gebarsten one-issue partij die de dictatuur van de onderbuik lijkt na te streven of althans de gevoelens uit die regio knap weet te bespelen. Een partij waarbij de FPÖ van Haider een redelijk brave en niet zo extreem-rechtse indruk maakt en een partij van een dermate rechtse signatuur dat een dergelijke partij in Duitsland vooralsnog geen schijn van kans zou maken. (Dat kan natuurlijk ook zomaar eens veranderen. Bedenk nog maar eens hoe er ten tijde van de opkomst van het Vlaams blok in ons land smalend en hautain op onze zuiderburen werden neergekeken met een air van zoiets zou ons nou toch niet gebeuren; wij weten Janmaat en de zijnen wel adequaat te negeren, te isoleren en zonodig de mond te snoeren. En zie ons nu!) Een partij die het anno nu onlangs bestaan heeft om een lezing door een historicus te laten afblazen omdat de tekst de PVV (waar stond die laatste V nou toch ook weer voor?) onwelgevallig was; leve het vrije woord en de vrijheid van meningsuiting waar deze club zich anders zo vaak en zo gretig op meent te kunnen beroepen.
Nu zal er wel een hoop weerstand tegen een dergelijke beweging zijn in het vrijzinnige, tolerante en fatsoenlijke Nederland zou je wellicht denken. Wel dan blijkt er zo maar erg veel in 10 à 15 jaar te kunnen veranderen en blijken wij wel uiterst flexibel en elastisch in onze normen en denkbeelden te zijn. Twee iets meer traditionele partijen hebben, met de constructie van een minderheidsregering die afhankelijk is van de grote gedoger Wilders, hem tot een van de machtigste figuren van dit land gemaakt. En het Nederlandse volk?; ach een groot gedeelte lijkt de opmars van dit rechtspopulisme in tegenstelling tot zo'n 15 jaar geleden, opeens te bezien als een soort geuzenactie tegen alles dat, niet gehinderd door enige nuancering of kennis van zaken, als belemmeremd, elitair en veel te genuanceerd gezemel aangemerkt wordt en Wilders aan te hangen danwel te gedogen in naam van de absolute vrijheid, de ware democratie, de emancipatie van de onderbuik en/of lekker in het gehoorliggende kort-door-de-bocht kretologie met als bottom-line: wij zijn toch wel erg goed, geweldig en tevreden met onszelf en de anderen zijn niet te vertouwen of deugen niet.
Als je deze wel zeer plotse wending in korte tijd toch eens nader beschouwt kun je behalve van de omvang en de aard van deze verandering toch niet anders dan tevens onder de indruk te raken van het knappe staaltje zelf- en zinsbegoocheling en .. haha laat me niet lachen .. de tragi-komedie die het natuurlijk ook is.




En toen ik geboren werd was ik één van de ongeveer 2,5 miljard zielen die er op onze planeet geteld werden. Heel recent is dit aantal de 7 miljard overschreden. Die aanwas was geen geleidelijke of lineaire. En dat aantal mensen op aarde verandert letterlijk elke seconde.

En zo kan ik nog wel een poosje doorgaan, maar dat moest ik maar niet doen. Ik zou er bij wijze van spreken wel een boek over vol kunnen schrijven maar dat hebben wat oude wijze chinezen vroeger al eens gedaan en wat daar in staat gaat mij toch echt even boven de pet.
Het is me toch wat met altijd maar weer die veranderingen. Hoeveel verandering ga ik nog zien tot bv. mijn echte pensioen. Je zou er nog grijze haren van krijgen!



Om een lang verhaal kort te maken: er is toch wel het een en ander veranderd in de loop van mijn toch nog niet zo erg lange leven, zelfs al bracht ik die tijd in het rustigste en welvarendste deel van de wereld door en heb ik nooit volledig onbezonnen het wilde avontuur opgezocht.
Is de vraag of ik het nu vooral over die veranderingen heb gehad of meer over mezelf in een verkapt ego-documentje? In ieder geval was het een langer schrijvementje dan te doen gebruikelijk en kon ik er wel weer de nodige links naar o.a. eerdere eigen stukjes in kwijt plus nog wat weer opgedoken eigen tekeningen uit de zestiger jaren.