Wenen

Nee, we hoeven niet meteen te gaan huilen nu … maar de bestemming van onze voorjaarsvakantie was dit jaar eens niet Arcen en de baden maar onder andere een stedentrip naar Wenen. Maar wat denkt een mens dan toch in Wenen te moeten zoeken of te vinden? Wel Wenen staat, om maar eens wat te noemen, bekend om zijn koffie, zoals de Wienermelange. Verder schijn je, behalve alle mogelijke koffiespecialiteiten, in de vermaarde Weense koffiehuizen ook uitstekend taart te kunnen nuttigen zoals de fameuze sachertorte of apfelstrudel. Voor de doorgewinterde of door de paneermeel gehaalde vleeseter is er dan altijd nog de Wiener schnitzel of de Weense worstjes en daar Wiener dog nadrukkelijk toch wat associaties met genoemde worstjes op pleegt te roepen, is het ook de bijnaam geworden voor de teckel of dashond. Van de, als nors bekendstaande, inwoners van Wenen wordt ook wel beweerd dat ze in verband met de te verwachten (over)last ook eerder een hond dan een kind zouden nemen. Dat zou ik maar niet al te serieus nemen want de stad telt nog altijd zo’n 1,7 miljoen inwoners en levert nog altijd volop vertier voor ook de jeugd. Zoals bijvoorbeeld in het Wiener Prater. Let wel het Wiener circus is in dit verband een beetje een topografische blindganger want als je dat zou willen zien moet je toch echt niet in Wenen maar bij onze zuiderburen zijn; maar Wenen heeft wel weer een naam hoog te houden waar het de dressuur van paarden betreft. Ook aan de liefhebber van de zogenoemde ‘hogere cultuur’ heeft Wenen het nodige te bieden. Zoals de Weense wals of een bezoek aan de Wiener Staatsoper, waar de vele als Mozart of diens tijdgenoten verklede straatventers de als toerist ogende voorbijganger toe trachten over te halen. Of je kunt in de musea de nalatenschap van de Weense secession aanschouwen. Van de rijke geschiedenis van Wenen is mij niet zo bijster veel bekend maar als je Wenen zegt schieten mij in eerste instantie namen te binnen als Klimt, Kokoschka, Schiele, Freud, Wittgenstein en Popper. Namen uit het fin de siècle of het belle époque. Dat woelige en roerige tijdperk van decadentie of ‘conspicuous consumption’ door de adel en de allerrijksten, sociale onvrede, maatschappelijke en politieke onrust. Destijds golden Wenen en Parijs op dit continent bij uitstek als broedplaatsen voor allerlei nieuwe en moderne ideeën. Ideeën die een nieuwe tijd zouden inluiden en van grote invloed zouden zijn op het nu dominante en ons zo bekende moderne levensgevoel. Wat zochten en deden wij daar dan zo’n honderd jaar later? Wel we vonden dat we wel weer eens toe waren aan een stedentripje en de keus viel dit keer op Wenen, waar ik overigens nog niet eerder geweest was. We waren er maar vrij kort; vier nachten en dus slechts drie volle dagen. Daarin kwamen we de eerste avond in de St Stephansdom terecht onder wat ongebruikelijke omstandigheden. Verder wandelden we er door de stad en onder andere over het Prater en de Naschmarkt. We bezochten een enkele musea waaronder de Berggasse 19. We aanschouwden de (schöne blaue?) Donau en het Hundertwasserhaus. We troffen daarbij overwegend mooi weer; de laatste avond begon het echt(er) te regenen, maar toen zaten wij net lekker binnen te eten. Ons hotel lag vlak bij het slot Schönbrunn, maar het ontbrak ons helaas aan de tijd om daar ook nog een kijkje te nemen.

Ziek, zwak en …..?

De afgelopen winter zag ik weer veel mensen om me heen geveld worden door de griep. Sommigen wel drie keer door de drie verschillende virusjes die er rond bleken te waren. Ik dacht daar weer mooi door heen gerold te zijn en waande me, zonder een griepprik gehaald te hebben, de dans ontsprongen. Nu vrees ik in deze lente, als je het zo wilt noemen, alsnog door een of ander geniepig virusje te grazen genomen te worden. Na twee dagen met een zere keel en een voelbaar verminderde weerstand op het werk rondgelopen te hebben, sloeg de voorjaarsmoeheid en weet ik wat gisteravond in volle hevigheid toe. Ik ben blij dat ik vandaag niet hoef te werken want dat had ik nu toch even niet gered. Blijft voor mij de vraag of de laatste griepprik me hier tegen beschermd zou hebben? Tegen mijn nog altijd pijnlijke schouder zou het vast niets uitgehaald hebben! Hoe vreemd toch: ik had vandaag een afspraak voor een bezoekje aan de huisarts willen maken maar dat stel ik maar even uit want ik ben ziek.

Wat aandacht voor kwetsbaarheid en presentie

Dat vak van mij of dat vak apart is een met enige regelmaat terugkerend thema op dit blog. Niet dat ik daar nu altijd even zinnige dingen over te melden heb, hoor. Maar soms word je zomaar door anderen, door iets dat je leest of hoort weer over aan het denken gezet. Zo stuitte ik gisteren op een artikeltje van iemand die, dunkt mij, iets heel zinnigs over zorg en samenleven te melden heeft. Dat is dan Andries Baart die het wellicht met wat minder media-exposure moet stellen dan bijvoorveeld Edith Schippers of Halbe Zijlstra als het gaat over dit onderwerp, dat toch niemand helemaal onverschillig lijkt te laten. Maar zoals Baart ook al in zijn artikel 'Kwetsbaarheid mag meer aandacht krijgen' betoogt willen wij één kant van de zaak (in dit geval de 'condition humaine') nogal eens zwaar overbelichten en overdrijven terwijl de onvermijdelijke andere kant van de medaille dan onderbelicht of het liefst een beetje weggemoffeld en genegeerd wordt.

Voor de broodnodige variatie, wat tegenwicht aan het economische- en efficiëntie-denken en speciaal voor alle collega-werkers in de zorg hier dan een link naar genoemd artikel en naar de website Presentie.

Andries Baart over Presentie: Volgens mij heeft de heer Baart iets grondiger nagedacht over en iets meer inzicht in het verschijnsel en de aard van zorg dan onze VVD-coryfeeën.

Dom in klank en kleur

 Na twee dagen vrij veel groen met geel landschap doorkruist te hebben en behalve dat vooral veel auto’s en wat raststättes gezien te hebben, kwamen wij wat gaar en afgereisd in Wenen aan.

 Daar checkten we in in het Courtyard by Marriot Schonbrunn.

Vervolgens namen we de U-bahn naar Karlsplatz om van daar uit de de nog drukke binnenstad in te wandelen en een stekkie te vinden om onze eerste Weense maaltijd eens te nuttigen. Zo’n stekkie vonden we op de Neuer Markt.

 

Na de maaltijd begon het al te schemeren en liepen we nog een stukje verder de stad in. En zo kwamen we midden in het centrum bij de Stephansdom. De voorgevel werd op wat mysterieuze wijze verlicht en we zagen er nog mensen naar binnengaan. Dat deden wij dan ook maar eens.

 

Ook eenmaal binnen zagen we het interieur van de kathedraal in een veelkleurige lichtshow gedompeld en werden we verrast door bijzondere klanken.

We keken elkaar eens aan en zeiden: hoor jij dat ook? Zijn dat geen Corsicaanse klanken die we daar doorheen horen klinken?

We hoorden de ene keer elkaar afwisselend en op andere momenten samenspelend een akoestische gitaar, een elektrische gitaar, een cello, een orgel, een fagot en een vrouwelijke zangstem.

Het was een bijna sprookjesachtig geheel van geïmproviseerde muzikale klanken in een deels verduisterd en deels veelkleurig typisch rooms katholiek kerkinterieur. De beschenen zuilen en beelden van steen leken welhaast een stofuitdrukking van fluweel te hebben gekregen.

De zangstem, die we al eerder hoorden, bleek inderdaad afkomstig van van een Corsicaanse zangeres;  Battista Acquaviva.

 

We waren nietsvermoedend de opening van een kunstzinnge manifestatie binnengewandeld die zo te zien door nog iets van een hondertal bezoekers werd bijgewoond. Dat bleek een aangename en welhaast betoverende verrassing. Leuk en bijzonder om een vakantie zo te beginnen!

 

Dit schouwspel in klank en kleur droeg de titel ‘Chromotopia St Stephan’ van Victoria Coeln.

Een Via activa waar zeven vrouwelijke heiligen een verlichte dialoog zouden moeten aangaan met zeven geciteerde en eveneens vrouwelijke mystici, kunstenaressen, activisten en en denkers, te weten: Elfriede Jelinek, Edith Stein, Hannah Arendt, Hildegard von Bingen, Angela Kraus, Waris Dirie en Rosa Luxemburg.

Koolzaadgeel

Hoe geel? Met pinksteren, zo hoor je wel eens beweren, is het vaak mooi weer. Niet altijd dus, want nu lijkt het toch maar niks te willen worden met dat weer. Nee, dan was het de afgelopen twee weken in Duitsland en Oostenrijk toch heel wat zonniger en warmer dan we het hier nu treffen. Toevallig vertoefden wij daar toen in die contreien. Gezien de naam van het bloemetje zou je verwachten dan overal de pinksterbloem te zien. Maar mij is ie toch niet opgevallen; nu heb ik ook niet zo'n scherp oog voor bloemetjes en ik zou hem waarschijnlijk niet eens herkennen als zijnde dat bloemetje. Wel werden we onderweg volop getrakteerd op schitterende gele, in volle bloei staande koolzaadvelden. En die vielen me wel op! Half Duitsland leek wel gestoffeerd met deze gele kleurenpracht die zich naar gelang de lichtomstandigheden toont in schakeringen die variëren van citroen- tot goudgeel. Vooral in glooiend heuvelland en bergachtig terrein levert dat de mooiste plaatjes en telkens wisselende vormen en perspectieven op. Veel visuele variatie en genot dus, dat het hart van schilders en fotografen goed zal doen en wellicht iets sneller doet kloppen. Ik deed me dan ook meteen onwillekeurig dan denken aan het werk van Jentsje Popma of een fotoboek over Rügen van de fotograaf Rolf Reinicke, dat ik de vorige vakantie tegenkwam. Ik vermoed dat half Europa in dit jaargetij wel wat vrolijk geel gekleurd zal zijn. Wat een schril contrast met de geluiden die je vandaag de dag zo doorgaans over Europa hoort! In Oostenrijk leken die schitterende kolzaadvelden het een iets minder veelvuldig en uitbundig fenomeen dan in Duitsland. Maar daar zorgde andersoortige flora toch ook voor een veelal frisgele en steenrode gloed over de alpenweiden. Foto's nemen als je achter het stuur zit is niet verstandig en vanuit een rijdende auto is het resultaat ook vaak niet om naar huis te sturen en lichtelijk frustrerend maar hier toch nog wat beelden van de koolzaadvelden van enkele dagen geleden. Mooi toch hè, dat geel met dat groen?

Politieke kleuren

Met mijn politieke voorkeur is het qua helderheid al niet zo gek veel anders of beter gesteld dan met mijn geloofsovertuiging (of het ontbreken daarvan). Ik zou mezelf graag zien als een redelijk vooruitstrevend mens en de politieke partijen die ik de afgelopen pakweg veertig jaar met het rode potlood heb aangewezen om mij te vertegenwoordigen variëren van PSP tot D66 en alles daar tussen; maar geen extremen ter linker- of rechterzijde daarvan. Dat klinkt toch behoorlijk progressief, nietwaar? Leve de vooruitgang! Maar eerlijk gezegd ben ik tegelijkertijd ook aartsconservatief want ik juich bepaald niet zomaar elke verandering toe en ik ben er beslist een voorstander van om het goede te behouden. Deze proservatieve houding van mij draagt ook nog eens een behoorlijk rood of socialistisch stempel in de zin dat ik vind dat het verschil tussen arm en rijk binnen redelijke perken dient te blijven en beleid sociaal hoort te zijn en zwakkere en kwetsbare mensen dient te beschermen. Daarbij hecht ik dan ook nog eens bijzondere waarde aan de vrijheid van het individu, de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van vergadering en de vrijheid van godsdienst. In die zin ben ik ook weer uitgesproken liberaal. Maar voor alle helderheid, dat betekent niet dat ik enige affiniteit zou hebben met de kern of de uitwerking van de ideologie van VVD of het zogeheten neo-liberalisme. Om dat wat te benadrukken zou ik Bob Dylan willen citeren die in zijn jonge jaren zong:

Now, I’m liberal but to a degree, I want everybody to be free

om daar direct aan toe te voegen:

But if you think that I’ll let Barry Goldwater Move in next door and marry my daughter You must think I’m crazy! I wouldn’t let him do it for all the farms in Cuba

I shall be free No. 10 by Bob Dylan Kortom politiek gesproken ben ik een progresservatieve sociaal-liberaal, als dat iemand iets mocht zeggen. Fanatieke communisten, fascisten of neo-liberalen zijn in mijn boekie veel te extreem. Politieke programma’s en daarop gebaseerd beleid behoren, naar mijn smaak, zowel de belangen van het collectief als die van het individu te dienen en te verdedigen en daar een goede combinatie in te vinden. Ik ben dus niet zo links en niet zo rechts maar meer voor de gulden en bovenal menswaardige middenweg. Toch ook weer niet zo recht door zee als ene tante Pollewop Verdonk, want die vond ik om te beginnen uitermate rechts, mij wat te extreem en onredelijk rechtlijnig en bovendien zwalk ik gewoonlijk iets meer en hecht ik ook aan enig mededogen.

van A tot Zitje

Van A tot Z, zo stA je, en zo Zit je.

Zie zo, die ZAten.

Redelijk, zedelijk en ...?

Nu de huidige, moderne mens in de Westerse wereld maar ook elders, voornamelijk gericht en ingesteld lijkt te zijn op efficiëntie, consumeren en winstmaximalisatie hoor of lees ik het niet zo vaak meer, maar vroeger (hoor hem) werd de mens nogal eens omschreven en getypeerd als een redelijk en een zedelijk wezen. In de zin dat nu juist dat ons onderscheidt van de andere leden van het dierenrijk. En dat echt niet uitsluitend in moeilijke wijsgerig-antropologische verhandelingen; ik hoorde dat ooit ook meer dan eens uit de mond van mijn leraren voor de klas. Ik vond dat wel erg mooi klinken en het leek me ook een heel aardige typering van de wezens die we zijn of misschien wel zouden willen zijn.

De mens is een redelijk en een zedelijk wezen

Die al dan niet vermeende redelijkheid, en dat lijkt voor zich te spreken, verwijst naar onze ratio, ‘common sense’ of boerenverstand, maar evenzeer naar billikheid en rechtvaardigheid. De zedelijkheid verwijst enerzijds naar het gegeven dat we sociale wezens, om niet te zeggen kuddedieren, zijn die als leden van een gemeenschap bepaalde zeden, gewoonten, usances, tradities met elkaar delen; en anderzijds naar het gegeven dat we zogeheten ‘moral agents' zijn, die veelal onverwacht en ongevraagd voor ethische dillemma’s komen te staan en zich derhalve weleens vragen over en rond ethiek willen stellen. Je kunt een typering als deze met recht een mensbeeld (of aanzet tot) noemen. Maar dan ontbreekt er in mijn boekie toch wel een wezenlijke dimensie. Als er toch een bepaald soort vragen is waarvan mensen niet moe lijken worden om ze te blijven stellen en ze te herformuleren dan zijn het toch wel zingevingsvragen. Ik zou dus zeggen dat de mens een redelijk, een zedelijk en vooral ook een zinzoekend wezen is. En hoe en waar je die zin dan kunt vinden?; tja ... dat is de hamvraag ... en wie het weet mag het weer zeggen. Er zijn overigens ook al websites zoals deze en deze die daar wel behulpzaam bij willen zijn. Tja Loesje ... kun je weer mooi overnieuw beginnen ...

Wat ik geloof?

Vandaag is het Sies klimop; een religieuze feestdag in het Christelijk geloof. Geloof of religie komen op dit blog zo incidenteel weleens ter sprake. Maar wat geloof ik zelf dan? Dat vind ik een maar moeilijke vraag en ik weet het eigenlijk niet zo goed. Ik roep altijd maar:

Ik ben Rooms-katholiek gedoopt, gereformeerd opgevoed en sinds mijn 13de jaar weet ik het allemaal niet zo goed meer.

Ik ben dus zoals dat dan wel heet een agnost. Wel ben ik een fervent voorstander van de vrijheid van godsdienst. Je hebt ook atheïsten en met veel van die lieden deel ik vaak een aantal opvattingen. Maar ik vind nogal wat atheïsten heden ten dage in onze cultuur ook wat al te fanatiek en fundamentalistisch en daar ben ik niet zo van gecharmeerd van die ‘fundamentalisten’. Of het nu fundamentalistische christenen of moslims betreft, sciëntisten die menen dat ons enige heil van de wetenschap kan en moet komen of lieden die de ultieme waarheid en uiteindelijke richtlijnen voor het menselijk handelen in een of andere politieke of economische theorie, zoals bv. die van de vrije markt, menen te kunnen funderen. Niet mijn geestverwanten of mijn voorbeelden of mijn helden. Natuurlijk moet je soms weleens radicaal kunnen zijn en zeker in je denken, maar .. fundamentalistisch toch maar liever niet. Ik zou bijna zeggen: mijd dat soort lieden liever, maar dat zal waarschijnlijk niemand lukken. Maar als agnost, aartstwijfelaar en nieuwsgierig mens ben ik toch ook altijd wel nieuwsgierig gebleven naar wat verschillende religies zoal te zeggen en te bieden hebben. Misschien heb ik gewoon een wat te grote reli-kwab en ben ik wellicht behept met ‘de drang tot godsdienst’; om eens een aardige term uit de ondertitel van een leuk boekje van vader en zoon Henk en Pieter van Os te lenen. Maar om de (scheppings-en voorspellende)verhalen uit de divers religies nu naar de letter als weergaven van de ultieme werkelijkheid en waarheid op te vatten, nee dat gaat het toch ook niet worden voor mij. Ik moet het antwoord op de vraag in de aanhef van dit stukje vooralsnog schuldig blijven. Wel heb ik al geruime tijd een vrij consistente sympathie voor het boeddhisme, of wat ik daarvan meen te mogen begrijpen, opgevat. Een religie zonder god (of godsbeeld); dat heeft me altijd wel iets geleken. Zie hier een rescensie over: Henk & Pieter van Os, Vader & zoon krijgen de geest. Brieven over de drang tot godsdienst, Uitgeverij Balans, 176 p., € 16,95, isbn 9789460034046

Ware vrijheid?

Gisteren herdachten we hen die hun leven gaven voor onze vrijheid. Vandaag vierden we die onbetaalbare vrijheid. Maar zijn alle mensen dan ook echt vrij of valt er in dat opzicht nog het nodige te doen? Een beweging die zich de Zeitgeist Movement noemt, meent dat het echte werk in dat opzicht nog moet beginnen; en dat denk ik nu toevallig ook. Zo meen ik bijvoorbeeld, evenals de Zeitgeist (moving forward) beweging dat we, niet alleen maar om vooruit te komen maar ook om niet ten onder te gaan, toch echt hard aan een grondige hervorming tot een echte duurzame en menswaardige economie toe zijn. En de tijd dringt in dit geval! Zie hier de website van de Zeitgeist Beweging Nederland. Ik zou zeggen: Verstandigen en vrijheids- en vredelievenden der aarde verenigt u! En laten we een stroom van veranderingen ten goede ontketenen en gaande houden!

Een andere economie?

Journaliste Frederieke Hegger is onlangs een heel interessant blog (in potentie althans) gestart. En dat blog draagt de naam: Economie van morgen; zoiets klinkt toch hoopvol en veelbelovend nietwaar? Want als er iets de laatste jaren duidelijk is geworden is het toch wel dat we hard aan een anders gefundeerde en een anders georganiseerde economie toe zijn. Aan een nieuwe economische zowel theorie als praktijk. Wat dat betreft laat ik zeer gaarne Hazel Henderson nog eens aan het woord. :

Hazel Henderson - Love Economy from Complementary Currency on Vimeo.

Welke zogeheten expert wil, kan of durft hier met argumenten nog iets zinnigs tegenin brengen? Het blog van Frederieke richt zich echter vooral op de trukendoos van de financiële sector en het duistere en vage taalgebruik dat daarbij veelal gebezigd wordt. Steeds meer mensen lijken overigens, even als ik soms, toch het boze vermoeden te koesteren dat dat taalgebruik en de navenant vaak duistere praktijken die daar heersen ons zicht op de werkelijkheid moeten verbloemen. De werkelijkheid van vormen van zelfverrijking die verdacht veel weghebben van roof en de werkelijkheid van hoe de geldstromen echt lopen en in welke hoeveelheden ze bij welke oom Dagoberts in de zwembaden en pakhuizen belanden. Op haar blog schrijft Frederieke over deze materie en spreekt ze, zoals ze zelf aankondigt, met experts over de crisis en de hervorming van de financiële sector. Daarbij staat ze op klare en begrijpelijke taal en lijkt ze niet van zins zich met en kluitje in het riet te laten sturen. Een loffelijk streven, zou ik denken, en we gaan het volgen. Misschien ga ik eindelijk een beetje snappen van deze materie. Bij deze aanbevolen voor de geïnteresseerde leek. Tja, het blijft maar een moeilijke en ingewikkelde materie, hoe dat nou zit met dat geld en zo meer. Maar toch heb ik daar, evenals de meeste van mijn generatiegenoten, als ze tenminste een beetje opgelet hebben, ooit in de ‘sixties’ wel eens een uiterst plausibel vertoog over gehoord bij monde van John Sebastian van de Lovin Spoonful: Zo zit het dus ongeveer; maar, let wel, dit verhaal stamt natuurlijk wel uit de dagen van de hoogconjunctuur. Er kunnen dus inmiddels een paar dingen of namen veranderd zijn. Het wordt hoe dan ook wel even duidelijk dat je Bill absoluut wel als financiëel adviseur kunt hebben. Of schenken wij ons vetrouwen vooralsnog toch liever aan Frederieke en gaan we eerst eens even zien wat haar bevindingen zullen zijn?

Dag van de arbeid vieren?

Vandaag is het 1 mei. Deze datum werd ooit uitgeroepen tot de dag van de arbeid.

Dag van viering van de strijd en de waardigheid van de arbeidersklasse, van de hoop op een rechtvaardige samenleving. Begonnen in 1889 als herdenking van de moord op demonstrerende stakers, in Chicago in 1888. Zij droegen voor het eerst een rode vlag mee.

In de Volkskrant lees ik er een artikeltje over; met op z'n minst een wat ironische en wrange bijsmaak. Het artikel is van de hand van Marc Peeperkorn. Boven de kop 'Links krijgt geen voet aan de grond in crisis' met ondertitel 'Alle ellende lijkt een ideale voedingsbodem voor het rode ideaal. Niets is minder waar.' staat heel quasi objectief vermeld: Analyse Europese werkloosheid Door de tekst heen verweven prijken enkele zinnen uit de Internationale. Verder lees ik:

Er zijn zeker investeerders, bankiers en ondernemers die verlies hebben geleden door de crisis. De bijdrage van de 'arme' burger om de bestaande systemen te schragen, spreekt echter tot de verbeelding. De banken zijn gered met 4.500 euro aan kapitaalinjecties en garanties via de schatkist. Daaruit worden eveneens twee Europese noodfondsen van ruim 1.250 miljard gefinancierd. Niet het merg maar wel de bodem van schatkist is bereikt. Het verhaal van de rechten en de plichten valt voor de 26,5 miljoen werklozen wat eenzijdig uit. De plicht om een baan te zoeken bestaat, het recht op werk niet. In Griekenland is bijna 60 procent van de jongeren werkloos. Voor hen wacht op de Brusselse tafels een indrukwekkende stapel banenplannen op uitvoering.

Nog wat werkloosheidscijfers:

27,2 miljoen Griekenland 26,7 miljoen Spanje 6,4 miljoen Nederland en 5,7% miljoen Europese jongeren zouden op zoek zijn naar een baan.

Dat laatste cijfer zou ik toch eerder hoger inschatten, maar hoe dan ook zijn we getuige van de geboorte van wat je zou kunnen noemen een 'verloren generatie'.