Thursday, March 3, 2011

Help, een paradox!

Het leven, zo weten wij inmiddels wel, zit vol paradoxen.
En zo is dat dus ook in mijn werk.

En wat dat betreft vind ik één van de meest in het oog springende toch altijd die ene, die mij bekend is als 'de paradox van de hulpverlening'.
Nu is hulpverlenen op zichzelf al een wat merkwaardige, dubieuze danwel paradoxale bezigheid omdat een goede en professionele hulpverlener er op uit hoort en zegt te zijn om zichzelf overbodig te maken. Ik doel hier echter niet op die doelstelling maar op de manier waarop dat doel, naar verluidt, het beste benaderd en bewerkstelligd zou kunnen worden.



Het heet dan te zijn dat men in de hulpverlening een maximale nabijheid aan een maximale distantie moet trachten te paren. Ofwel combineer een zo groot mogelijke mate van betrokkenheid met een zo groot mogelijke mate van objectiviteit.
Ga daar maar eens aanstaan!
Mijn collega's en ik mogen dat elke dag weer proberen.

Dit raakt direct aan begrippen of noties als Expressed Emotion, een affectief bewuste benadering en affectief neutraal reageren.
Soms kan de indruk gewekt worden als zouden betrokkenheid en objectiviteit als communicerende vaten werken; des te hoger de één des te lager de ander. Dat zou in verscheidende instanties ook het geval kunnen zijn, maar het appel dat wel bekend staat als de paradox van de hulpverlening veronderstelt toch echt dat beiden (nabijheid en distantie) zich met de nodige kennis, ervaring en inzicht laten vergroten en verdiepen.

Ik denk ook dat dat wel degelijk mogelijk is. Voor mijn gevoel gaat het over iets dat zich niet altijd makkelijk in woorden laat vangen maar desondanks wel vaak heel tastbaar is voor werkers in de zorg en cruciaal voor de kwaliteit van die zorg. De grote vraag is echter hoe we op de werkvloer de kennis en de ervaring kunnen opdoen en uitlokken om zowel een maximale nabijheid als een maximale distantie gestalte te geven en de paradox te ontmantelen.
Volgens mij zijn een aantal huidige ontwikkelingen in de zorg als de protocollisering, vele vormen van standaardisering van verslaglegging en het verwarren van certificering met kwaliteitsverbetering e.d. daar veelal maar weinig behulpzaam bij of (paradoxaal genoeg?) soms zelfs ronduit contraproductief.



Even googelen op 'paradox van de hulpverlening' leert me dat ook de spagaat 'kracht en kwetsbaarheid' danwel 'controle of beheersbaarheid en kwetsbaarheid' als een paradox binnen de hulpverlening gevoeld en benoemd worden. Vind ik ook wel een paar hele mooie en die zullen ook de nodige stof tot nadenken bieden.
Beheersen en/of kracht tegenover laten zijn en laten zien.


Leve de paradox!

zou ik zeggen, zolang die ons tot nadenken en nuancering dwingt, ons verder doet kijken dan onze neuzen doorgaans lang zijn en ons ietsje voorbij de gangbare kretologie laat zoeken.

Zei één der vroegste dichters des Vaderland niet ooit al, lang voordat woorden als dialectiek en paradox in het woordenboek der Nederlandse taal werden bijgeschreven: 't kan verkeren!

No comments:

Post a Comment