Thursday, June 17, 2010

Gentle Teaching; naar John McGhee vervolg (3)

Inmiddels heb ik 'Feeling at home is where the heart must be' en 'Mending broken hearts' door John McGee eens helemaal doorgebladerd, gescanned danwel gelezen. Ik kan me, zoals ik reeds vermoedde, goed in zijn verhaal vinden al zou ik hier en daar wat vragen en kanttekeningen willen plaatsen bij hoe scherp McGee sommige zaken stelt en bij de haalbaarheid, toepasbaarheid en overdraagbaarheid van het een en ander. Mijn indruk is onverminderd en misschien toch nog wel iets sterker dan voorheen dat zijn pleidooi voor wat meer warme menselijkheid gebaseerd op wederzijds respect in zorgrelaties zeer waardevol en behartenswaardig is en/omdat hetgeen hij bepleit soms (of vaak?) ten node gemist wordt.



Langs vele wegen benaderd en op vele manieren aangehaald komt McGee telkens weer met dezelfde steekwoorden terug op zijn kernthema en bijbehorende sleutelbegrippen als: onvoorwaardelijke liefde, gevoelens van verbondenheid en wederkerigheid, empathie, zachtmoedigheid, geweldloosheid, het perspectief van de ander, basale gevoelens van vertrouwen en veiligheid, morele grondhouding en dergelijke. Kortom hij verhaalt over 'matters of the heart' en wel op een zeer basaal niveau. Het gaat over onze existentiële bestaansgrond, over de invloed van psychologische begrippen als 'hechting' of 'angsten' op ons welbevinden en de beleving van onze sociale werkelijkheid.

Eerder beval ik het boek 'Loneliness' van John Capioppo aan en waar Cacioppo de biologisch-evolutionaire basis van onze onderlinge ver- en gebondenheid beschrijft, lijkt McGee dat hier op, wat ik zou noemen, een intentioneel niveau te doen.
Dat lijkt me dan tevens de grote verdienste van McGee dat hij in genoemde geschriften stem en woorden geeft aan wezenlijke kwesties die zich naar hun aard wat moeilijk laten verwoorden en concretiseren en zich niet in oppervlakkige of wetenschappelijke zin laten meten of kwantificeren. Het is nu eenmaal een domein waar de romanschrijver en de religie meestal wel een taal en woorden voor hebben maar waar de wetenschapper, de econoom, de bankier en nog zo wat van die blijkbaar toch in aanzien staande lieden meestal met een mond vol tanden staan. Daarnaast ik kan me ook zo voorstellen dat bv. een formulering als de onvoorwaardelijke acceptatie van de ander als persoon de gemiddelde nuchtere nederlander wat gemakkelijker uit de mond zal rollen dan die van het schenken van onvoorwaardelijke liefde; de houding van een moeder tegenover haar kind zou hier model kunnen staan voor wat McGee beoogt.

Dat McGee, zoals ik het eerder omschreef, de kern van zijn thema in vele toonaarden en nuances bezingt en uiteenrafelt, brengt dan met zich mee dat hij ook meerdere verschijningsvormen, wendingen en subtiliteiten aangaande gebrokenheid, onmacht, hulpeloosheid, naïviteit en verlegenheid in machtsverhoudingen illustreert of aanroert.



Over hoe het een en ander in een praktische en methodische aanpak te gieten tast ik nog in het duister. McGee zegt dat je aanwezigheid, je handen, je woorden en je blik het gereedschap is waar je mee werkt. Dat zal nauwelijks iemand verbazen en aan de hand van een aantal voorbeelden wordt wel geïllustreerd hoe met genoemde middelen een algemene of specifieke intentie tot uitdrukking gebracht kan worden maar dat wisten we doorgaans al wel en ik kan daar nog niet iets systematisch of methodisch in ontdekken. De basale vraag blijft voor mij dan toch: hoe schat je de gemoedstoestand en de intentie van de ander in een gegeven situatie in en zijn er richtlijnen waarlangs je je eigen positie en gedrag kunt, wilt of probeert te bepalen. Wel propageert McGee het ontwikkelen van meer gevoeligheid voor de positie van de ander maar laat ons in het ongewisse over hoe je dat doet. Ook is hij in concreto helder over zijn afwijzing van elke vorm van fysieke dwang of drang en zijn bezwaar tegen gedragsmodificatie middels straf of beloning.

Niet bij uitstek ontspannende of enerverende lectuur dus maar het gaat wel ergens over en wel over iets wezenlijk menselijks:
Mending broken hearts en Feeling at home is where the heart must be door John McGee.

De bottom-line van het betoog van McGee lijkt me dat hij wijst op aspecten die in de dagelijkse routine en een zakelijke benadering of onder werkdruk nogal eens opzij geschoven of over het hoofd gezien worden. En dat hij een ideaalbeeld schetst dat hoe ver weg of onbereikbaar dat soms ook mag lijken in ieder geval in de goede richting wijst.

Tot zover een eerste kennismaking met de theorie of gedachte achter Gentle Teaching; er volgen vast nog wat kanttekeningen.

No comments:

Post a Comment